Τρίτη 5 Μαΐου 2015

Καταρρέει ἡ μικροοικονομία...

Στήν πολιτική οἰκονομία, ἡ μικροοικονομική δραστηριότητα ἀναλύει καί ἐξετάζει πῶς λειτουργοῦν καί συμπεριφέρονται οἱ ἐπιχειρήσεις, ποιά προβλήματα ἀντιμετωπίζουν καί πῶς μποροῦν νά γίνουν φορεῖς ἀναπτύξεως καί εὐημερίας. Ὑπό αὐτή τήν ἔννοια, στίς μεικτές οἰκονομίες, ὅπως αὐτές τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως (ΕΕ), οἱ ἰδιωτικές ἐπιχειρήσεις βρίσκονται σήμερα στο ἐπίκεντρο τῆς προσοχῆς τῶν εὐρωπαϊκῶν κυβερνήσεων γιατί μόνον ἀπό αὐτές μποροῦν νά προέλθουν ἀναπτυξιακές πρωτοβουλίες.

Ὁ κύριος στόχος, ἔτσι, τοῦ περίφημου ἐπενδυτικοῦ «πακέτου Γιοῦνκερ», τό ὁποῖο πρόσφατα παρουσιάσθηκε στήν Ἑλλάδα ἀπό τόν ἀντιπρόεδρο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἐπιτροπῆς κ. Γίρκι Κατάϊνεν, εἶναι ἡ ἐνίσχυση τῆς ἰδιωτικῆς ἐπενδυτικῆς πρωτοβουλίας, ἡ ὁποία, ὅμως, στην χώρα μας βρίσκεται στά πρόθυρα τῆς καταρρεύσεως.

Ὁ Σύνδεσμος Ἐπιχειρήσεων Βιομηχανίας (ΣΕΒ) παρέδωσε στόν Φινλανδό ἀντιπρόεδρο τῆς Ἐπιτροπῆς καί ἁρμόδιο γιά τήν ἀξιοποίηση τοῦ «πακέτου Γιοῦνκερ» ἕνα σχέδιο 10 ὥριμων ἐπενδυτικῶν ἔργων, ὕψους ἄνω τοῦ 1,5 δισεκατ. εὐρώ, στό ὁποῖο περιλαμβάνονται ἡ ἠλεκτρι κή διασύνδεση τῆς Κρήτης, ἡ ψηφιακή οἰκονομία, ἡ φαρμακοβιομηχανία καί οἱ παροχές ὑπηρεσιῶν σέ ἄτομα τρίτης ἡλικίας. Ὡστόσο, δέν εἶναι βέβαιο πώς οἱ ἐπενδύσεις αὐτές θά πραγματοποιηθοῦν ὅταν τό μικροοικονομικό κλίμα στήν Ἑλλάδα συνεχῶς χειροτερεύει.

Ἐξάλλου, ὁ κ. Γ. Κατάϊνεν μετέφερε στούς συνομιλητές του τήν «ἀπροθυμία τῶν διεθνῶν ἐπενδυτῶν νά ἐπενδύσουν στήν Ἑλλάδα λόγω τῆς ἀβεβαιότητας στην οἰκονομία» καί κάλεσε τήν ἑλληνική κυβέρνηση νά ἀναλάβει πρωτοβουλίες «σταθεροποίησης», ἐνῶ ξεκαθάρισε ὅτι τό Εὐρωπαϊκό Πακέτο Στρατηγικῶν Ἐπενδύσεων δέν χρηματοδοτεῖ δημόσιες ὑποδομές ἀλλά ἰδιωτικές ἐπενδύσεις ἤ συμπράξεις δημοσίου καί ἰδιωτικοῦ τομέα.

Πλήν ὅμως, ποιές ἐπενδύσεις μποροῦν νά γίνουν ὅταν οἱ ἐπιχειρήσεις ἀντιμετωπίζουν δραματικά προβλήματα ρευστότητας καί οἱ πιό ἐξωστρεφεῖς ἀπό αὐτές εἶναι ὑποχρεωμένες νά προκαταβάλλουν τοῖς μετρητοῖς εἰσαγωγές πρώτων ὑλῶν καί ἄλλων ἐμπορευμάτων;

Ἐπίσης, οἱ εἰσηγμένες στό Χρηματιστήριο ἐπιχειρήσεις ἀντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα ἀποδόσεως τῶν κρατικῶν ὁμολόγων, πού παραπέμπουν σέ πτωχευμένη χώρα. Τήν ἴδια ὥρα, τά ἐπίπεδα τοῦ πενταετοῦς ἀσφαλίστρου κινδύνου ἔναντι χρεωκοπίας τῆς χώρας (CDS) «θεωροῦν» σχεδόν βέβαιη πτώχευση τῆς Ἑλλάδας, καθώς ἔχουν ξεπεράσει τίς 3.500 μονάδες –ἀπό περίπου 1.000 μονάδες πού ἦταν στίς ἀρχές τοῦ ἔτους. Πρακτικά, οἱ εἰσηγμένες ὄχι μόνον ἔχουν ἀποκλειστεῖ ἀπό μελλοντικές ἐκδόσεις, ἀλλά ὁ χρόνος ἀποκλιμάκωσης τῶν ἀποδόσεων θά εἶναι μακρόβιος καί πάντα σέ συνδυασμό μέ τήν δημοσιονομική λύση πού θά δοθεῖ γιά τήν Ἑλλάδα.

Στό μεταξύ, καλές καί δυναμικές εἰσηγμένες ἑταιρεῖες, ὡς μέσον ἄμυνας, εἴτε ἔχουν προσεγγίσει ξένες τράπεζες μέσω θυγατρικῶν τους, γιά νά ἐξασφαλίσουν τόν πολυπόθητο δανεισμό, εἴτε ἔχουν μεταφέρει τήν ἕδρα τους στό ἐξωτερικό προκειμένου νά διαπραγματευθοῦν τήν συνέχιση τοῦ τραπεζικοῦ δανεισμοῦ τους μέ καλύτερους ὅρους, ἤ τήν ἔκδοση ἑταιρικῶν ὁμολόγων μέ ἐπιτόκια σημαντικά χαμηλότερα ἀπό αὐτά πού θά ἔβγαζαν στήν Ἑλλάδα.

Ὡστόσο, πέρα ἀπό τίς εἰσηγμένες ἐπιχειρήσεις, πού εἶναι καί ἡ ἀφρόκρεμα τῆς ἑλληνικῆς μικροοικονομίας, ὁ χρόνος στήν κεφαλαιαγορά μᾶς δείχνει να ἔχει σταματήσει. Ἔτσι, τό φάσμα τῆς χρεωκοπίας πού πλανᾶται πάνω ἀπό τήν χώρα ἀποτυπώνεται καθημερινά καί στό Χρηματιστήριο Ἀξιῶν Ἀθηνῶν (ΧΑΑ), ὅπου οἱ τιμές μόνον ἀπαισιοδοξία προσφέρουν σέ ἐπιχειρήσεις καί ἐπενδυτές.

Σημειώνουμε ὅτι ὁ μέσος ὅρος τῶν κωδικῶν πού πραγματοποιοῦν καθημερινά συναλλαγές ἔχει συρρικνωθεῖ στούς 1.500, ὅταν πρίν ἀπό μία δεκαετία ξεπερνοῦσε τούς 40.000.

Οἱ ξένοι ἐπενδυτές, ἀπό τό ξεκίνημα τοῦ 2015,εἶναι μονίμως πωλητές ἑλληνικῶν μετοχῶν, ἔχοντας ρευστοποιήσει πάνω ἀπό 400 ἑκατ. εὐρώ. ἐπενδυτές πού εἰσῆλθαν πέρυσι στίς αὐξήσεις κεφαλαίου τῶν τεσσάρων συστημικῶν τραπεζῶν νά ἔχουν σήμερα καταστραφεῖ, ἀφοῦ καταγράφουν μεγάλες ἀπώλειες.

Δέν ἐκπλήσσει ἔτσι τό γεγονός ὅτι γνωστά ἐπενδυτικά ταμεῖα ρευστοποιοῦν, ἀπό τίς ἀρχές Μαρτίου, διαβλέποντας σοβαρό οἰκονομικό ἀδιέξοδο γιά τήν χώρα. Ἤδη ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 2015 τό ἑλληνικό Χρηματιστήριο καταγράφει συνολικές ἀπώλειες 14,7% καί βρίσκεται στίς πρῶτες θέσεις παγκοσμίως μέ τίς χειρότερες ἀποδόσεις, ἐνῶ ἡ χαμένη κεφαλαιοποίηση ἀγγίζει τά 12 δισεκατ. εὐρώ. Δηλαδή, ἄν κάποιος ξένος ἐπενδυτής εἶχε τήν ὄρεξη, μπορεῖ νά ἀγοράσει τόν ἀνθό τῆς ἰδιωτικῆς οἰκονομίας μέ τό ποσό αὐτό –πού ἀντιπροσωπεύει μέ τό ζόρι ἕξι μῆνες κύκλο ἐργασιῶν μίας ἀμερικανικῆς ἤ καί εὐρωπαϊκῆς πολυεθνικῆς ἐπιχειρήσεως.

Παράλληλη μέ αὐτήν τοῦ ΧΑΑ, τό πρῶτο τετράμηνο τοῦ 2015, εἶναι καί ἡ πτώση τῆς κτηματαγορᾶς, τίς ἀπώλειες τῆς ὁποίας ὁ Πέτρος Δούκας, πρώην ὑφυπουργός Οἰκονομικῶν, ὑπολογίζει σέ 30 δισεκατ. εὐρώ.

Ἄν στό ζοφερό αὐτό τοπίο προσθέσουμε καί τίς ἀρνητικές προβλέψεις γιά τόν ἑλληνικό τουρισμό φέτος, τότε ἡ κατάσταση προσλαμβάνει ἀπειλητικές διαστάσεις. Ἤδη, ὁ Σύνδεσμος Ἑλληνικῶν Τουριστικῶν Ἐπιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) διαπιστώνει ἀλλαγή κλίματος στίς κρατήσεις δύο ἐκ τῶν βασικῶν ἀγορῶν τοῦ ἑλληνικοῦ τουρισμοῦ –τῆς Γερμανίας καί τῆς Βρεταννίας. Ὁ ΣΕΤΕ θεωρεῖ βέβαιον ὅτι, ὅσο δέν κλείνει ἡ συμφωνία μέ τούς ἑταίρους μας καί παρατείνεται ἡ οἰκονομική ἀστάθεια τῆς χώρας, τόσο θά ἐπηρεάζεται ὁ ρυθμός ἀνάπτυξης τοῦ ἑλληνικοῦ τουρισμοῦ. Ἐπιπλέον, ἡ διατήρηση τῆς ἀβεβαιότητας ἔχει ἀναστείλει μέρος τῶν τουριστικῶν ἐπενδύσεων πού προγραμμάτιζαν νά ὑλοποιήσουν ἐπιχειρηματικοί ὅμιλοι. Ἐξάλλου, ἡ ἀδυναμία διαχείρισης τοῦ μεταναστευτικοῦ ζητήματος προκαλεῖ ἀνησυχία στούς προορισμούς πού δέχονται τό βάρος τῶν μεταναστευτικῶν ροῶν γιά ἐνδεχόμενες ἐπιπτώσεις στόν τουρισμό τους.

Κατά τά λοιπά, ἡ κυβέρνηση διαπραγματεύεται ἕνα νέο μνημόνιο, τό ὁποῖο ὅλα δείχνουν ὅτι θά εἶναι πιό ἐπώδυνο ἀπό τά προηγούμενα. Διότι ἡ ἑλληνική οἰκονομία ἀπομακρύνεται πλέον σταθερά ἀπό μία βραχυπρόθεσμη ἔξοδο ἀπό τήν κρίση.

Αθανάσιος Παπανδρόπουλος

0 comments:

Δημοσίευση σχολίου