Το Πάσχα των Ελλήνων.!

Πάσχα η πιό μεγάλη γιορτή τής Ορθοδοξίας, ιδιαίτερα γιά μάς τούς Ελληνες. Μιά γιορτή πλούσια σέ λαογραφικά έθιμα μέ τά οποία σηματοδοτείται η  λαμπρότητα της.
Τό Πασχαλινό δεκαπενθήμερο ξεκινάει από τήν Κυριακή τών Βαίων, η είσοδος τού Χριστού μετά Βαίων καί κλάδων στά Ιεροσόλυμα καί κλείνει τήν Κυριακή τού Θωμά. Η πρώτη εβδομάδα είναι ηΜεγάλη, η εβδομάδα τών Παθών πού κορυφώνονται Πέμπτη καί Παρασκευή μέ τή σταύρωση καί ακολούθως τόν Επιτάφιο. Μεγάλο Σάββατο η Ανάσταση Κυρίου καί τήν Κυριακή ο Λαμπρός εορτασμός τού Πάσχα.
Η εβδομάδα πού ακολουθεί έως καί τήν Κυριακή τού Θωμά είναι τής Διακαινησίμου. Ονομάσθηκε έτσι γιατί όλες οί μέρες της είναι διακαινίσημες, δηλαδή μέρες χαράς καί διασκέδασης. Ετσι κλείνει ο εορταστικός Πασχαλινός κύκλος.

Η λέξη Πάσχα προέρχεται από τήν παραφθορά τής εβραικής λέξης Πεσάχ, πού σημαίνει διάβαση -η έξοδος τών Εβραίων από τήν Αίγυπτο καί η διάβασις τής Ερυθράς. Αλλά καί οί εβραίοι τή λέξη Πεσάχ τήν πήραν από τούς αρχαίους Αιγυπτίους. Πισάχ στήν Αίγυπτο τών Φαραώ ήταν η διάβαση τού ήλιου από τόν Ισημερινό, δηλαδή η εαρινή ισημερία, η γιορτή τής Ανοιξης. Αυτό άλλωστε συμβολίζουν όλες τούτες οί γιορτές από τά βάθη τών χιλιετηρίδων, τήν αναγέννηση.
Στό Χριστιανικό Πάσχα γιορτάζουμε τήν Ανάσταση τού Χριστού πού συμβολίζει τήν μετάβαση από τό θάνατο στήν αιώνια ζωή. Οί προετοιμασίες γιά τήν Ανάσταση ξεκινούν τή νύχτα τής Μεγάλης Πέμπτης (σέ κάποια μέρη τής Μεγάλης Τρίτης) μέ τό βάψιμο τών κόκκινων αυγών καί τό ψήσιμο τών τσουρεκιών.
Τό αυγό από τήν αρχαιότητα συμβολίζει τήν ανανέωση τής ζωής καί τό κόκκινο χρώμα τό αίμα τού Χριστού. Στά χωριά τό πρώτο κόκκινο αυγό πού έβγαινε από τή χύτρα τό τοποθετούσαν στό εικονοστάσι γιά νά ξορκίζει τό κακό. Τό αρνί τό πήραμε από τούς εβραίους οί οποίοι καί στό δικό τους Πάσχα θυσιάζουν έναν αμνό.
Οταν ετοιμάζονταν γιά τήν Έξοδο ο Άγγελος ειδοποίησε τόν Μωυσή πώς κάθε εβραϊκή οικογένεια έπρεπε νά σφάξει ένα αρνί καί μέ τό αίμα του νά βάψει τήν εξώπορτα τού σπιτιού της, γιατί θά σκότωνε τά πρωτότοκα παιδιά τών Αιγυπτίων κι έτσι θά γνώριζε πού δέν έπρεπε νά χτυπήσει. Ο τρόπος ψησίματος όμως, τό σούβλισμα, είναι ελληνικό έθιμο πού άνθισε επί τουρκοκρατίας.
Τό Πάσχα, σέ αντίθεση μέ τά Χριστούγεννα, είναι κινητή εορτή. Ο καθορισμός τού εορτασμού του αποτέλεσε μέγα πονοκέφαλο γιά τίς Εκκλησίες στά πρώτα χρόνια τού Χριστιανισμού. Οί έριδες ήταν σφοδρώτατες. Οί ιουδαίζοντες Χριστιανοί τών εκκλησιών τής Μικράς Ασίας εόρταζαν τό Πάσχα τίς ίδιες μέρες μέ τό εβραϊκό. Οί υπόλοιπες εκκλησίες όμως διαφωνούσαν καί τό εόρταζαν τήν πρώτη Κυριακή μετά τό εβραικό.
Ριζική λύση στό πρόβλημα, αλλά πιό περίπλοκη, έδωσε η Α’ Οικουμενική Σύνοδος τής Νικαίας τό325 μΧ. Λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι οί εβραίοι εόρταζαν τό Πάσχα τους κατά τήν ημέρα τής πανσελήνου πού ακολουθούσε τήν εαρινή ισημερία, κι επειδή ο Χριστός αναστήθηκε μετά τόν εορτασμό τού εβραικού Πάσχα (δηλαδή μετά τήν εαρινή πανσέληνο), καθόρισε τόν ακόλουθο εκκλησιαστικό κανόνα:
Τό Χριστιανικό Πάσχα θά εορτάζεται μετά τήν πανσέληνο πού ανατέλλει τήν ημέρα τής εαρινής ισημερίας  ή μετά από αυτήν. Αν η πανσέληνος «βγεί» Κυριακή, τότε τό Πάσχα θά εορτάζεται τήν επόμενη Κυριακή.
Ο καθορισμός τής Πανσελήνου γινόταν μέ τό παλιό Ιουλιανό ημερολόγιο, τό οποίο είχε ώς βάση τούς υπολογισμούς τού Αθηναίου αστρονόμου Μέτωνα τό 423 πΧ. Αυτά όμως έως τό 1582. Τότε η Καθολική Εκκλησία καθιερώνει τό νέο Γρηγοριανό ημερολόγιο (επί Πάπα Γρηγορίου ΙΓ’) κι έχουμε έκτοτε τήν διαφορετική ημερομηνία εορτασμού μεταξύ Ορθοδόξων καί Καθολικών, εκτός από τίς φορές πού συμπίπτουν οί Πασχαλιές μας.
Γιατί αυτό όμως; Τό Γρηγοριανό ημερολόγιο υιοθετήθηκε από τό Ελληνικό κράτος τό 1923 κι ένα χρόνο αργότερα, στίς 10 Μαρτίου 1924, τό δέχθηκε καί η Ελλαδική Εκκλησία, αλλά χωρίς μετακίνηση τού Πάσχα καί τών υπολοίπων κινητών εορτών, τίς οποίες εξακολουθεί νά υπολογίζει μέ τό παλιό ημερολόγιο, τό Ιουλιανό.
Η διαφορά υπολογισμού τής πανσελήνου μέ τό παλιό καί τό νέο ημερολόγιο είναι περίπου πέντε ημέρες, γι’ αυτό οί Καθολικοί τό γιορτάζουν μιά εβδομάδα νωρίτερα, εκτός κι άν η Ιουλιανή καί η Γρηγοριανή πανσέληνος συμπέσουν από τήν Κυριακή έως τό Σάββατο τής ιδίας εβδομάδος οπότε τήν επομένη Κυριακή συνεορτάζουμε.
Απ’ όλα αυτά βέβαια τήν μεγαλύτερη σημασία έχει τό Αναστάσιμο Μήνυμα, πού πολύ φοβάμαι ότι ουδείς εφαρμόζει καί ακολουθεί στή ζωή του. Ας αντλήσουμε από αυτό τήν ψυχική δύναμη πού τόσο πολύ χρειαζόμαστε σ΄αυτούς τούς χαλεπούς καιρούς.

Καλό Πάσχα.
ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΪΔΗΣ