Του Χριστόφορου Κάσδαγλη"Στέκεσαι, λοιπόν, ενώπιον της ιστορίας και νομίζω ότι τώρα, στα δυσμά του πολιτικού σου βίου, ήρθε η στιγμή να σκεφτείς τι ψυχή θα παραδώσεις.
Για θυμήσου, υπουργός Οικονομικών, Ανάπτυξης, Δικαιοσύνης, Πολιτισμού, Τύπου… Κι έπειτα κάτσε και σκέψου τι οικονομία έχουμε, τι ανάπτυξη, τι δικαιοσύνη, τι πολιτισμό και τι Τύπο."
Πεσμένο άνθρωπο δεν βαράω ποτέ – είναι θέμα αρχής. Τώρα λοιπόν που πήρες κάπως τα πάνω σου, με τη στοχοποίηση του Παπακωνσταντίνου και... με το ψευτοσυνέδριο του ΠΑΣΟΚ, μπορώ, κύριε Βενιζέλο, να σου πω μερικά λόγια πουσκέφτομαι από καιρό.
Σου ζητάω εκ των προτέρων συγνώμη που δεν θα είμαι τόσο ευγενικός όσο ο Πρετεντέρης τις προάλλες στην Ανατροπή.
Κατ’ αρχήν, κρίμα τ’ όνομά σου.
Κάποιος που έχει παρακολουθήσει την πολιτική σου διαδρομή θα μπορούσε να πιστέψει ότι δεν σε έλεγαν καν Βενιζέλο, ότι σε έλεγαν Τσοχατζόπουλο ή Παπαγεωργόπουλο, κι ότι βρήκες έναν τρόπο, με κάποιο συνταγματικό άρθρο, με κάποια διάταξη νόμου, τροπολογία ή προεδρικό διάταγμα, με κάποια κοινή υπουργική απόφαση έστω, να σφετεριστείς το ιστορικό όνομα γιατί η φαντασίωση της ιστορικότητας είναι για σένα μεγάλο πράγμα.
Ξέρω βέβαια πως δεν έγιναν έτσι τα πράγματα. Αλλά ως οικονομολόγος, πιστεύω στον νόμο της «φθίνουσας οριακής απόδοσης». Όσο περισσότερο κάρβουνο βάζεις στη μηχανή, τόσο η επιπλέον απόδοσή της μειώνεται. Για σκέψου λίγο: Ελευθέριος, Σοφοκλής, Νικήτας – και τώρα Ευάγγελος. Ή, καλύτερα, Βαγγέλης. Υποθέτω ότι ίσως το προτιμάς, γιατί θέλεις να πιστεύεις ότι είσαι τραχύς και αγοραίος, και όχι το βουτυρόπαιδο που πίστευαν πάντοτε οι άλλοι.
Άκου τώρα τι βρήκα να επικαλεστώ – την ιδιότητά μου του οικονομολόγου. Εντάξει, σπούδασα οικονομικά προ αμνημονεύτων χρόνων, αλλά είμαι οικονομολόγος όσο είσαι εσύ εξπέρ στα οικονομικά, που μου 'γινες και υπουργός Οικονομίας – από εθνικό καθήκον, όπως συνηθίζεις να λες.
Μεταξύ μας, όταν το καλοσκέφτομαι λέω πως είμαι τόσο οικονομολόγος όσο είσαι εσύ… συνταγματολόγος. Όχι ο συνταγματολόγος που ήσουν στο πανεπιστήμιο, πράγμα για το οποίο δεν έχω γνώμη, αλλά ο συνταγματολόγος που κατάντησες νομοθετώντας και πολιτευόμενος, πράγμα για το οποίο, αν μου το επιτρέπεις, έχω σαφέστατη γνώμη.
Στέκεσαι, λοιπόν, ενώπιον της ιστορίας και νομίζω ότι τώρα, στα δυσμά του πολιτικού σου βίου, ήρθε η στιγμή να σκεφτείς τι ψυχή θα παραδώσεις.
Για θυμήσου, υπουργός Οικονομικών, Ανάπτυξης, Δικαιοσύνης, Πολιτισμού, Τύπου… Κι έπειτα κάτσε και σκέψου τι οικονομία έχουμε, τι ανάπτυξη, τι δικαιοσύνη, τι πολιτισμό και τι Τύπο. Θα μου πεις ότι πέρασες κι από το Πεντάγωνο, αλλά εκείνη την εποχή, Βαγγέλη, σιγά μη σε ενδιέφερε η Εθνική Άμυνα. Είχες βάλει πλώρη γι’ αλλού εσύ, και το μόνο που σε ενδιέφερε ήταν τι θα γίνει με την πρωθυπουργία.
Αλλά το παιχνίδι το είχες χάσει βέβαια νωρίτερα, το ξέρεις, το 2007, με τη βιασύνη σου και με την υπερφίαλη αυτοπεποίθησή σου, όταν πίστεψες ότι ήταν στα χέρια σου και εξαρτιόταν από τη θρυλούμενη ρητορική ικανότητά σου. Κι ωστόσο, δεν κατάφερες να νικήσεις ούτε τον ηττημένο, δεν μπόρεσες να υπερνικήσεις την αντίσταση ούτε του Γιώργου Παπανδρέου στη χειρότερη στιγμή της πολιτικής του καριέρας – προτού βέβαια να έρθει η επόμενη, που κι αυτήν πάλι κατ’ ουδένα τρόπο μπόρεσες να εκμεταλλευτείς.
Τώρα όμως το παιχνίδι τελειώνει σιγά σιγά. Κεντροαριστερά δεν υπάρχει σήμερα – το κλείσατε το μαγαζί. Κι όσο για τη δεξιά, της οποίας ξέρω καλά πως καθόλου δεν θα σε πείραζε να ηγηθείς, γιατί η ιδεολογία δεν είναι το φόρτε σου και γιατί εθνικό είναι για σένα ό,τι συμφέρει το Βενιζέλο, η ηγεσία της δεξιάς, λέω, είναι αγκαζέ.
Πρόσεξε, δεν ισχυρίζομαι ότι η κεντροαριστερά πέθανε, ότι δεν θα ξαναϋπάρξει στον τόπο μας, λέω μόνο πως αναγκαία συνθήκη για να υπάρξει είναι να παραιτηθείς εσύ απ’ τη θέση σου κι από κάθε άλλη ηγετική φιλοδοξία (τι λέω τώρα ο αφελής), ώστε να μπορέσουν οι άλλοι να ξανασταθούν στα πόδια τους για να μπορέσουν κάποτε να πετάξουν από πάνω τους τη ρετσινιά που εσύ κι η παρέα σου κολλήσατε στην παράταξή σας.
Στο πρόσωπό σου δεν βλέπω, όπως θα νόμιζες ή θα ήλπιζες, έναν νέο Ανδρέα Παπανδρέου ούτε έναν νέο Κωνσταντίνο Καραμανλή (όπως προείπα, εσένα ουδόλως θα σε ενοχλούσε η δεύτερη εκδοχή, δεν πάσχεις από τέτοιες ιδεοληψίες εσύ). Το κακό είναι ότι στο πρόσωπό σου δεν βλέπω ούτε καν έναν Γιώργο Παπανδρέου ή έναν Κώστα Καραμανλή.
Στο πρόσωπό σου, κύριε Βενιζέλο μου, βλέπω κατά κάποιον τρόπο τον ομόσταυλό σου Άκη Τσοχατζόπουλο. Ξέρω, δεν τον τιμάς πια, αλλά κάποτε τον τιμούσες, έτσι δεν είναι; Μη φοβάσαι, πάντως, δεν το λέω αυτό με σκοπό να ποινικοποιήσω την περίπτωσή σου. Συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο! Προσωπικά δεν διψάω για αίμα πολιτικών και για δημόσιες τιμωρίες – για ισόβια, Γουδιά και εξορίες πάνω σε ελικόπτερα. Αντιθέτως, δεν μου αρέσει καθόλου η προσωποποίηση των ευθυνών, πιστεύω ότι συσκοτίζει τη μεγάλη εικόνα που είναι ο διεφθαρμένος χαρακτήρας ολόκληρου του πλέγματος εξουσίας που μαζί οικοδομήσατε, καλλιεργήσατε, που ωφεληθήκατε απ’ αυτό, που το υποθάλψατε και το τελειοποιήσατε.
Κι ακόμα στο πρόσωπό σου βλέπω εμμέσως τον Βασίλη Παπαγεωργόπουλο για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Και για έναν ακόμη: Δεν θεωρώ καθόλου τυχαίο που πολιτευτήκατε και εκλεγόσασταν και οι τρεις σας στην ίδια εκλογική περιφέρεια. Στις ίδιες δομές εξουσίας αναφερόσασταν, τις ίδιες αρχές υπηρετούσατε (πατρίς θρησκεία, οικογένεια), το ίδιο σάπιο καθεστώς εξωραΐζατε και οι τρεις. Τη Θεσσαλονίκη των παραθρησκευτικών οργανώσεων, των παρακρατικών και των μαυραγοριτών και των τοκογλύφων, χωρίς να σημαίνει ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θέλω να πάρει η μπάλα τον κάθε απλό ψηφοφόρο ο οποίος τοις κείνων ρήμασι πειθόμενος, και ενδεχομένως μη έχοντας αρκετή διορατικότητα ή εμφανώς καλύτερες επιλογές, σας ψήφιζε και σας σταύρωνε.
Ξέρω, θα πεις ότι τα λέω όλ’ αυτά επειδή σε ζηλεύω. Ίσως και να 'χεις δίκιο. Ζηλεύω την προσαρμοστικότητά σου. Ζηλεύω τον κυνισμό σου και την ικανότητά σου να ξεφεύγεις απ’ τις κακοτοπιές με περίτεχνες χορευτικές πιρουέτες. Μα πάνω απ’ όλα, ζηλεύω την καριέρα σου.
Το πρόβλημα είναι ότι εσύ δεν καμαρώνεις για την καριέρα σου, είσαι συνεχώς ανικανοποίητος με ό,τι -καλώς ή κακώς- κατάφερες. Εσύ ζηλεύεις διαρκώς την καριέρα κάποιων άλλων, που κατάφεραν εύκολα ή δύσκολα να γίνουν πρωθυπουργοί, πρόεδροι της Δημοκρατίας, Εθνάρχες (είχες μεγάλες φιλοδοξίες εσύ).
Σου ζητάω εκ των προτέρων συγνώμη που δεν θα είμαι τόσο ευγενικός όσο ο Πρετεντέρης τις προάλλες στην Ανατροπή.
Κατ’ αρχήν, κρίμα τ’ όνομά σου.
Κάποιος που έχει παρακολουθήσει την πολιτική σου διαδρομή θα μπορούσε να πιστέψει ότι δεν σε έλεγαν καν Βενιζέλο, ότι σε έλεγαν Τσοχατζόπουλο ή Παπαγεωργόπουλο, κι ότι βρήκες έναν τρόπο, με κάποιο συνταγματικό άρθρο, με κάποια διάταξη νόμου, τροπολογία ή προεδρικό διάταγμα, με κάποια κοινή υπουργική απόφαση έστω, να σφετεριστείς το ιστορικό όνομα γιατί η φαντασίωση της ιστορικότητας είναι για σένα μεγάλο πράγμα.
Ξέρω βέβαια πως δεν έγιναν έτσι τα πράγματα. Αλλά ως οικονομολόγος, πιστεύω στον νόμο της «φθίνουσας οριακής απόδοσης». Όσο περισσότερο κάρβουνο βάζεις στη μηχανή, τόσο η επιπλέον απόδοσή της μειώνεται. Για σκέψου λίγο: Ελευθέριος, Σοφοκλής, Νικήτας – και τώρα Ευάγγελος. Ή, καλύτερα, Βαγγέλης. Υποθέτω ότι ίσως το προτιμάς, γιατί θέλεις να πιστεύεις ότι είσαι τραχύς και αγοραίος, και όχι το βουτυρόπαιδο που πίστευαν πάντοτε οι άλλοι.
Άκου τώρα τι βρήκα να επικαλεστώ – την ιδιότητά μου του οικονομολόγου. Εντάξει, σπούδασα οικονομικά προ αμνημονεύτων χρόνων, αλλά είμαι οικονομολόγος όσο είσαι εσύ εξπέρ στα οικονομικά, που μου 'γινες και υπουργός Οικονομίας – από εθνικό καθήκον, όπως συνηθίζεις να λες.
Μεταξύ μας, όταν το καλοσκέφτομαι λέω πως είμαι τόσο οικονομολόγος όσο είσαι εσύ… συνταγματολόγος. Όχι ο συνταγματολόγος που ήσουν στο πανεπιστήμιο, πράγμα για το οποίο δεν έχω γνώμη, αλλά ο συνταγματολόγος που κατάντησες νομοθετώντας και πολιτευόμενος, πράγμα για το οποίο, αν μου το επιτρέπεις, έχω σαφέστατη γνώμη.
Στέκεσαι, λοιπόν, ενώπιον της ιστορίας και νομίζω ότι τώρα, στα δυσμά του πολιτικού σου βίου, ήρθε η στιγμή να σκεφτείς τι ψυχή θα παραδώσεις.
Για θυμήσου, υπουργός Οικονομικών, Ανάπτυξης, Δικαιοσύνης, Πολιτισμού, Τύπου… Κι έπειτα κάτσε και σκέψου τι οικονομία έχουμε, τι ανάπτυξη, τι δικαιοσύνη, τι πολιτισμό και τι Τύπο. Θα μου πεις ότι πέρασες κι από το Πεντάγωνο, αλλά εκείνη την εποχή, Βαγγέλη, σιγά μη σε ενδιέφερε η Εθνική Άμυνα. Είχες βάλει πλώρη γι’ αλλού εσύ, και το μόνο που σε ενδιέφερε ήταν τι θα γίνει με την πρωθυπουργία.
Αλλά το παιχνίδι το είχες χάσει βέβαια νωρίτερα, το ξέρεις, το 2007, με τη βιασύνη σου και με την υπερφίαλη αυτοπεποίθησή σου, όταν πίστεψες ότι ήταν στα χέρια σου και εξαρτιόταν από τη θρυλούμενη ρητορική ικανότητά σου. Κι ωστόσο, δεν κατάφερες να νικήσεις ούτε τον ηττημένο, δεν μπόρεσες να υπερνικήσεις την αντίσταση ούτε του Γιώργου Παπανδρέου στη χειρότερη στιγμή της πολιτικής του καριέρας – προτού βέβαια να έρθει η επόμενη, που κι αυτήν πάλι κατ’ ουδένα τρόπο μπόρεσες να εκμεταλλευτείς.
Τώρα όμως το παιχνίδι τελειώνει σιγά σιγά. Κεντροαριστερά δεν υπάρχει σήμερα – το κλείσατε το μαγαζί. Κι όσο για τη δεξιά, της οποίας ξέρω καλά πως καθόλου δεν θα σε πείραζε να ηγηθείς, γιατί η ιδεολογία δεν είναι το φόρτε σου και γιατί εθνικό είναι για σένα ό,τι συμφέρει το Βενιζέλο, η ηγεσία της δεξιάς, λέω, είναι αγκαζέ.
Πρόσεξε, δεν ισχυρίζομαι ότι η κεντροαριστερά πέθανε, ότι δεν θα ξαναϋπάρξει στον τόπο μας, λέω μόνο πως αναγκαία συνθήκη για να υπάρξει είναι να παραιτηθείς εσύ απ’ τη θέση σου κι από κάθε άλλη ηγετική φιλοδοξία (τι λέω τώρα ο αφελής), ώστε να μπορέσουν οι άλλοι να ξανασταθούν στα πόδια τους για να μπορέσουν κάποτε να πετάξουν από πάνω τους τη ρετσινιά που εσύ κι η παρέα σου κολλήσατε στην παράταξή σας.
Στο πρόσωπό σου δεν βλέπω, όπως θα νόμιζες ή θα ήλπιζες, έναν νέο Ανδρέα Παπανδρέου ούτε έναν νέο Κωνσταντίνο Καραμανλή (όπως προείπα, εσένα ουδόλως θα σε ενοχλούσε η δεύτερη εκδοχή, δεν πάσχεις από τέτοιες ιδεοληψίες εσύ). Το κακό είναι ότι στο πρόσωπό σου δεν βλέπω ούτε καν έναν Γιώργο Παπανδρέου ή έναν Κώστα Καραμανλή.
Στο πρόσωπό σου, κύριε Βενιζέλο μου, βλέπω κατά κάποιον τρόπο τον ομόσταυλό σου Άκη Τσοχατζόπουλο. Ξέρω, δεν τον τιμάς πια, αλλά κάποτε τον τιμούσες, έτσι δεν είναι; Μη φοβάσαι, πάντως, δεν το λέω αυτό με σκοπό να ποινικοποιήσω την περίπτωσή σου. Συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο! Προσωπικά δεν διψάω για αίμα πολιτικών και για δημόσιες τιμωρίες – για ισόβια, Γουδιά και εξορίες πάνω σε ελικόπτερα. Αντιθέτως, δεν μου αρέσει καθόλου η προσωποποίηση των ευθυνών, πιστεύω ότι συσκοτίζει τη μεγάλη εικόνα που είναι ο διεφθαρμένος χαρακτήρας ολόκληρου του πλέγματος εξουσίας που μαζί οικοδομήσατε, καλλιεργήσατε, που ωφεληθήκατε απ’ αυτό, που το υποθάλψατε και το τελειοποιήσατε.
Κι ακόμα στο πρόσωπό σου βλέπω εμμέσως τον Βασίλη Παπαγεωργόπουλο για τους ίδιους ακριβώς λόγους. Και για έναν ακόμη: Δεν θεωρώ καθόλου τυχαίο που πολιτευτήκατε και εκλεγόσασταν και οι τρεις σας στην ίδια εκλογική περιφέρεια. Στις ίδιες δομές εξουσίας αναφερόσασταν, τις ίδιες αρχές υπηρετούσατε (πατρίς θρησκεία, οικογένεια), το ίδιο σάπιο καθεστώς εξωραΐζατε και οι τρεις. Τη Θεσσαλονίκη των παραθρησκευτικών οργανώσεων, των παρακρατικών και των μαυραγοριτών και των τοκογλύφων, χωρίς να σημαίνει ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο θέλω να πάρει η μπάλα τον κάθε απλό ψηφοφόρο ο οποίος τοις κείνων ρήμασι πειθόμενος, και ενδεχομένως μη έχοντας αρκετή διορατικότητα ή εμφανώς καλύτερες επιλογές, σας ψήφιζε και σας σταύρωνε.
Ξέρω, θα πεις ότι τα λέω όλ’ αυτά επειδή σε ζηλεύω. Ίσως και να 'χεις δίκιο. Ζηλεύω την προσαρμοστικότητά σου. Ζηλεύω τον κυνισμό σου και την ικανότητά σου να ξεφεύγεις απ’ τις κακοτοπιές με περίτεχνες χορευτικές πιρουέτες. Μα πάνω απ’ όλα, ζηλεύω την καριέρα σου.
Το πρόβλημα είναι ότι εσύ δεν καμαρώνεις για την καριέρα σου, είσαι συνεχώς ανικανοποίητος με ό,τι -καλώς ή κακώς- κατάφερες. Εσύ ζηλεύεις διαρκώς την καριέρα κάποιων άλλων, που κατάφεραν εύκολα ή δύσκολα να γίνουν πρωθυπουργοί, πρόεδροι της Δημοκρατίας, Εθνάρχες (είχες μεγάλες φιλοδοξίες εσύ).
Τα άλλο σου πρόβλημα είναι ότι, τελικά, δεν θα τα καταφέρεις.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου