Η υπόθεση του εξαφανισμένου Βαγγέλη Γιακουμάκη είναι μια φριχτή, περίτρανη υπενθύμιση της μακραίωνης κοινωνικής μας σαπίλας, της αυτοάνοσης νοσηρότητας του κόσμου, που με μανία στοχεύει και καταδικάζει κυρίως όσους είναι λιγότερο ικανοί να προστατεύσουν τον εαυτό τους από το μίσος και τον παραλογισμό που τον διέπει. Εξοργιστική, όμως, πέρα από το ίδιο το περιστατικό, είναι και η επιθυμία ορισμένων να μετατοπίσουν τη βάση του ζήτηματος στο σημείο που τους βολεύει, για να μεταμφιέσουν το bullying σε κάτι άλλο από αυτό που είναι, και να αποσοβήσουν τελικά τις ευθύνες που φέρουν και οι ίδιοι γι’ αυτό.
Τραμπούκοι θα υπάρχουν πάντα, για την ακρίβεια, όσο υπάρχουν αρρωστημένα μυαλά, ψυχοπάθειες, και σαδιστικά ένστικτα. Το να προσδοκάς την εξάλειψη όσων εκμεταλλεύονται βίαια την υπεροχή τους, και να εξαρτάς από αυτήν την προσδοκία την κοινωνική ευρυθμία, είναι ένα πλάνο τόσο ουτοπικό, που παραπέμπει περισσότερο σε επιστημονική φαντασία παρά σε ευσεβή πόθο (πόσω μάλλον σε κυριολεκτική ανθρωπιστική πολιτική). Η καταπολέμηση του bullying, λοιπόν, ελάχιστη σχέση έχει με γλυκόλογα περί “αγάπης μόνο”, με viral συνθηματολογίες, και πομπώδη stickers κολλημένα σε τοίχους του κέντρου. Γενικά, δεν έχει σχέση με ό,τι φαντασιώνεται έναν ροζ κόσμο συμφιλίωσης, με τις δυνάμεις του καλού να κατατροπώνουν τις δυνάμεις του σκότους σε μια θεαματική αλλά σωτήρια μάχη. Όσο μεγάλη κι αν είναι η εμψύχωση και η συμπαράσταση στα εν δυνάμει θύματα, οι κάφροι θα παραμένουν κάφροι και ο κίνδυνος που εγκυμονούν, υπαρκτός. Οι αγάπες και η χίπικη νοοτροπία του free hug δεν ακουμπάνε αυτούς που οργανώνουν χυδαίες φάρσες στους γκέι συμφοιτητές τους π.χ, ούτε οπλίζουν με κάποιο αξιοσημείωτο αμυντικό εφόδιο τους δέκτες της παρενόχλησης. Είναι σκόρπιες νότες ποιητικότητας, ένα ειρωνικό σάουντρακ σε ένα βίαιο δράμα, που μόνο την αισθητική του προβλήματος επηρεάζει.
Το περιστατικό του αγνοούμενου φοιτητή απ’ τα Ιωάννινα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα bullying, που αποδεικνύει ότι ευάλωτα και ανυπεράσπιστα είναι τα θύματα εκείνα που δεν προτίθενται να αμυνθούν – πιθανότατα επειδή ντρέπονται να υπερασπιστούν το αγαθό που πλήττεται. Ένα εικοσάχρονο παιδί από την επαρχία που υπόκειται σε ελεεινά γυμνάσια επειδή “δεν είναι αρκετά άντρας” δεν έχει το ψυχολογικό υπόβαθρο για να αποστασιοποιηθεί από το νοσηρό πλέγμα που το βασανίζει, γιατί αυτό που κυρίως το απασχολεί, είναι η άποψη που τελικά θα σχηματιστεί για τον “ανδρισμό” του. Οι τραμπούκοι τρέφονται απ’ τον φόβο του θύματος, ποντάρουν στην αχίλλειο πτέρνα του, και ο εκφοβισμός τους παράγει αποτέλεσμα (που δεν είναι άλλο από τη διαιώνιση της τυραννίας και το συνακόλουθο κοντρολάρισμα του θύματος), μόνο όταν το θύμα επιδείξει ανοχή.
Για να εντοπίσουμε, λοιπόν, τα αίτια της ανοχής δεν χρειάζεται να αποκωδικοποιήσουμε τον διαταραγμένο ψυχισμό των απάνθρωπων σαδιστών ούτε να καταπιαστούμε με την τσιτατοποίηση της ψυχολογίας του θύματος. Πρέπει να ασχοληθούμε με το περιβάλλον αυτού που υποφέρει και με τους παράγοντες που με πράξεις ή παραλείψεις εξέθρεψαν την αυτοκαταστροφική του παθητικότητα, η οποία αναπόδραστα οδηγεί σε μακροχρόνια βασανιστήρια χωρίς διέξοδο. Από το να βρίζουμε όλοι μαζί τους αφανείς τραμπούκους για να εκτονωθούμε, οι οποίοι μπορεί και να μη γίνουν γνωστοί ποτέ (η υπόθεση Άλεξ μας δίδαξε πολύ καλά τι σημαίνει συγκάλυψη, άλλωστε), ας ασχοληθούμε με αυτούς που προετοιμάζουν επώνυμα το έδαφος ώστε οι τραμπουκισμοί να ευοδωθούν:
- Με τους γονείς που αφήνουν τα παιδιά τους να μεγαλώνουν στο σκοτάδι, να καταπίνουν τα προβλήματά τους, να απωθούν τους προβληματισμούς τους και να μισούν άδικα τους εαυτούς τους για αστείους λόγους. Που μεταλαμπαδεύουν τα ρατσιστικά τους σύνδρομα, τις πρωτόγονες φοβίες, τα ταμπού και τον ωχαδερφισμό τους στα παιδιά, στερώντας τους τα βασικά εργαλεία για την κατανόηση του κόσμου και της θέσης τους μέσα σ’ αυτόν – αφήνοντάς τα, έτσι, εκτεθειμένα σε κάθε μοχθηρό ερέθισμα που σίγουρα θα προκύψει. Έτοιμα να κατασπαράξουν και να κατασπαραχθούν στο όνομα μιας διαφορετικότητας που ποτέ δεν τους δόθηκε η ευκαιρία να επεξεργαστούν και να προασπίσουν δίκαια και υπεύθυνα.
- Με τους φίλους που τόσο τους αρέσει να συμμετέχουν στις εύκολες χαρές και τα γλέντια, αλλά αγνοούν επιμελώς τις σκιώδεις πτυχές της προσωπικότητας των φίλων τους, γιατί δεν τους βολεύει να τις ψάξουν παραπάνω. Κάτι τέτοιο, άλλωστε, θα απαιτούσε κόπο, προσωπική ενδοσκόπηση και αρκετές θυσίες (ιδεολογικές και συναισθηματικές). Που στηρίζουν ολόκληρες σχέσεις ζωής στη νοοτροπία του ‘να περνάμε καλά’, αλλά μόλις χρειαστεί να ψηλαφήσουν κάτι που θα τους βγάλει από το θλιβερό καταφύγιο της αμάθειας και της ανωριμότητάς τους, κόβουν σιγά σιγά επαφές ή μεταμορφώνονται σε εχθρούς.
- Με όλους τους γνωστούς που ακόμα κι όταν συμβεί το απευκταίο (εν προκειμένω μία ανεξιχνίαστη, μέχρι στιγμής, εξαφάνιση) τήρουν απαρέγκλιτα μια χυδαιότατη ομερτά, αρνούμενοι να ρίξουν φως στην υπόθεση αποκαλύπτοντας όσα ξέρουν, γιατί απ’ αυτά θα προκύψουν στοιχεία που τους κάνουν να ντρέπονται και μάλλον θα διαταράξουν την απαίσια μικροαστική τους ησυχία. Συγκάτοικοι που ως διά μαγείας δεν έχουν σαφείς πληροφορίες να δώσουν για επεισόδια που γίνονταν κάτω απ’ τη μύτη τους, γονείς που δεν μπορούν να υποψιαστούν γιατί στοχοποιήθηκε τόσο βάναυσα το παιδί τους, συγγενείς που απορρίπτουν μετά βδελυγμίας σεξουαλικές υπόνοιες του όλου θέματος: ένας κύκλος πανικόβλητων προσώπων που προτιμούν να διατηρήσουν ανέπαφα τον πουριτανισμό και τις αναχρονιστικές ιδεοληψίες τους, παρά να πολεμήσουν για την αλήθεια του ανθρώπου τους. Ή οποιουδήποτε άλλου ανθρώπου.
- Με τα σιχαμερά τηλεοπτικά κανάλια και τα διάφορα άλλα Μέσα που μαγειρεύουν σενάρια και υποθέσεις ανάλογα με τους κώδικες της ηθικής και εμπορικής κερδοφορίας τους, αποσιωπώντας το προφανές και χειραγωγώντας την κοινή γνώμη. Σκοπός τους είναι απλώς να πλάσουν το ιστορικό της αρεσκείας τους και να προσθέσουν στο θέμα το ψυχικό πρόσημο που θα το κάνει πιο εύπεπτο και marketable στο κοινό τους. Έτσι, ο εξαφανισμένος ήταν σίγουρα πολύ ευαίσθητη ψυχή και αποκλείεται να έπεσε θύμα ρατσιστικής βίας (γιατί το ελληνικό κοινό δεν θα ταυτιζόταν ποτέ με ομοφυλόφιλο θύμα π.χ). Μια ανεδαφική κι όμως αποτελεσματική προπαγάνδα, στην οποία συνεπικουρούνται από συγγενείς που σπεύδουν να καθαρίσουν το προφίλ και την υπόληψη του εξαφανισμένου για να μην ανακύψουν παρεξηγήσεις στο χωριό. Γιατί, φυσικά, η άποψη της γειτόνισσας για το παιδί μετράει πολύ περισσότερο απ’ την εξιχνίαση του εγκλήματος που τελέστηκε εις βάρος του.
Ήρθε η ώρα να σταματήσουμε να αντιδρούμε στο bullying μόνο κατόπιν εορτής, μόνο όταν το δούμε να συμβαίνει μπροστά μας ή να γίνεται trending topic στο ίντερνετ. Η πρόληψη δεν σώζει ζωές μόνο απ’ τον καρκίνο, αλλά και από ψυχικά μικρόβια που τις φθείρουν σιγά σιγά κι αθόρυβα για δεκαετίες, μέχρι να τις ξεράσουν στα εγκληματικά χέρια αυτού που θα θελήσει να παίξει μαζί τους για να περάσει την ώρα του. Όποιος το βουλώνει και κάνει την πάπια συνειδητά όσο το έγκλημα επωάζεται δίπλα του, είναι συνένοχος στον όλεθρο που αυτό γεννά. Δεν υπάρχουν άλλες δικαιολογίες.
Αυτό το μπούλινγκ όπως το λένε,εγώ στη δική μου εποχή το λέγαμε κοροιδία,γελοιοποίηση,τρομοκράτηση και εκφοβισμό.Αυτά γίνονταν πάντα,το έζησα κι εγώ έντονα στην εφηβική ηλικία με παιδιά κυρίως μεγαλύτερα ή και παιδιά οικογενειών με χαμηλό πνευματικό επίπεδο.Όταν ήθελες να κάνεις κάτι άλλο διαφορετικό από όλους τους άλλους γινόσουν στόχος,το κορόιδευαν,σε γελοιοποιούσαν,σε απομόνωναν!Να πώ ένα παράδειγμα συμβολικό για να δει κανείς πόσο διαβρωμένη είναι εν πολλοίς μια κοινωνία κυρίως σε απομονωμένες περιοχές,χωριά που οι γονείς και γενικά ο περίγυρος είναι αμαθής,πνευματικά ανάπηρος...Μια μέρα είπα κι εγώ έφηβος...να πάρω ένα βιβλίο να διαβάσω,και καθώς διάβαζα(όχι σχολικό...εξωσχολικό βιβλίο και σε ώρα απογεματινή την ώρα που οι άλλοι πήγαιναν για ποδόσφαιρο και ..τίποτε άλλο εκτός αυτού του αθλήματος,απο ενδιαφέροντα δώξα τω Θεώ πολλά)και μου λέει ο φίλος χωριανός...καλά ρε παλάβωσες εσύ...βιβλίο διαβάζεις?Ό,τι έκανες έστω και το ελάχιστο διαφορετικό από τους πολλούς,γινόσουν στόχος εμπαιγμού,έπρεπε να ακολουθήσεις το συρμό αλλιώς,,,σε έτρωγε η μαρμάγκα να ζήσεις τέτοια..σαν το ευαίσθητο παιδί από τη Κρήτη ποου το καταλαβαίνω απόλυτα τι πέρασε από αγρίους συμπολίτες του και συνομήλικους.Αλλά έχει ο Θεός,θα το αναπαύσει γιατί ήταν ψυχούλα και τέτοιες σπάνια βρίσκεις ανάμεσα σε αθλίους μάγκες,αντράκια χωρίς ανδρισμό,ρηχά ανθρωπάκια που ο καλός Θεός όλα τα βλέπει και αποδίδει στον έκαστο κατά τα έργα του.
ΑπάντησηΔιαγραφή