AΠOΨH: Τζαμιά, όπως και συναγωγές, ανήκουν στο ιστορικό παρελθόν μας

Τoυ Γιωργου Λιολιου.

Δικηγόρου - Συγγραφέα...

Η Βέροια είναι από τις ελάχιστες πόλεις του ελλαδικού χώρου που διαθέτει στα σπλάχνα του πολεοδομικού ιστού της πλήθος μνημείων: κατάλοιπα των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία, μνημεία οθωμανικής αρχιτεκτονικής (τζαμιά, δημόσια λουτρά, γεφύρια), συναγωγή, μερικώς σωζόμενη εβραϊκή συνοικία, σπίτια μακεδονικής αρχιτεκτονικής.
Η μετατροπή εδώ κι ένα χρόνο από τη Μητρόπολη Βέροιας του Τεμένους του Μενδρεσέ (όπως καθιερώθηκε να αποκαλείται) σε «πολιτιστικό» κέντρο χριστιανικών εκδηλώσεων (χώρος διοργάνωσης εκδηλώσεων με αφορμή την εορτή του Απ. Παύλου, χριστιανικές συνάξεις, συνάξεις κληρικών της Μητρόπολης κ.ά.) με την ονομασία «Παύλειο Πολιτιστικό Κέντρο» και η αποδόμηση της θρησκευτικής ταυτότητας του εσωτερικού του κτιρίου με την τοποθέτηση γιγαντιαίων εικόνων του Απ. Παύλου κι άλλοτε του Αγ. Γρηγορίου του Παλαμά και μάλιστα στη θέση του ιερότερου χώρου του Τεμένους (στο μιχράμπ), αποκαλύπτει πολλαπλές παθογένειες της ελληνικής κοινωνίας.
Ο έτσι κι αλλιώς εχθρικός τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζει δεκαετίες τώρα η πολιτεία την αρχιτεκτονική και πολιτιστική κληρονομιά, αντικατοπτρίζει, ιδιαίτερα σε ό,τι έχει να κάνει με αλλόθρησκα μνημεία, τον φοβικό λόγο που αναπτύχθηκε σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα μετά την απελευθέρωση και τη δημιουργία του σημερινού κράτους-έθνους. Η πολιτεία επί δεκαετίες δεν άγγιζε σωστικά τα αλλόθρησκα μνημεία με τον φόβο μήπως κατηγορηθεί για ενδοτισμό και εθνική μειοδοσία. Με αποτέλεσμα να αφεθούν στην τύχη τους και στο έλεος του καθενός διαχειριστή τους, με οδυνηρές όμως συνέπειες σαν κι αυτή που ανέδειξε η περίπτωση του Τεμένους του Μενδρεσέ: το οξύμωρο σχήμα να επιτρέπεται σε έναν μητροπολίτη, εκμεταλλευόμενος αυτός ένα ιδιόρρυθμο ιδιοκτησιακό καθεστώς, να διαχειρίζεται ένα αλλόθρησκο μνημείο δίχως να δίνει λογαριασμό σε κανένα και μάλιστα βιάζοντας και αλλοιώνοντας τον θρησκευτικό χαρακτήρα του μνημείου με τους τρόπους που αναφέρθηκαν.
Τα αλλόθρησκα μνημεία ανήκουν στο ιστορικό παρελθόν μας. Και φέρουν την πατίνα ανθρώπων με διαφορετικά θρησκευτικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά. Τα τζαμιά (όπως και οι συναγωγές) ήταν προϊόντα συνάντησης και συνύπαρξης πολιτισμών κι ως τέτοια πρέπει να ιδωθούν, ανεξάρτητα από τον ιδιαίτερο θρησκευτικό τους χαρακτήρα. Αλλά ως τέτοια πρέπει και να τα σεβαστούμε. Οχι μόνο ως μνημεία των Αλλων, αλλά όλων μας.
Και μόνη η παρουσία τους σήμερα στον αστικό ιστό, αρκεί για να εξιστορήσει το παρελθόν όχι μόνο βίαιων συγκρούσεων, αλλά κυρίως αλληλεπίδρασης ανθρώπων και πολιτισμών. Μια εξαιρετική ευκαιρία να περιηγηθούμε στις διαδρομές του χρόνου και της Ιστορίας της πόλης και των μικροϊστοριών των ανθρώπων, πέρα από εθνικιστικούς αποκλεισμούς και φυλετικές ή θρησκευτικές περιχαρακώσεις.
Σε αυτό τον προβληματισμό που εκφράστηκε με πρόσφατο άρθρο μου σε τοπική εφημερίδα της Βέροιας, ο μητροπολίτης της περιοχής απάντησε με έναν οργίλο και εθνικιστικό ρητορικό λόγο, δείχνοντας πόσο ισχυρές εξακολουθούν να είναι οι δομές του φοβικού λόγου και κουλτούρας που αλλοίωσαν το αναγκαίο αίτημα για συνύπαρξη με αλληλοκατανόηση, αλληλοσεβασμό και αλληλεπίδραση.

kathimerini

_________

gianniotis: Αγαπητέ κ. Γιώργο Λιόλιο, αφού τόσο πολύ νοιάζεσθε για τα ιστορικά μνημεία των κατακτητών οθωμανών και πλείστων όσων άλλων βανδάλων, γιατί δεν κάνατε έστω και μια μικρή αναφορά και για τα Ιστορικά Μνημεία των Ελλήνων στην Μικρά Ασία, στα Βαλκάνια, στην Κύπρο κ.λ.π. που όχι μόνο οι "πολιτισμένοι" κατακτητές - κάτοικοι αυτών των περιοχών δεν τα διατηρούν έστω και υποτυπωδώς, αλλά απεναντίας τα έχουν μετατρέψει σε στάβλους και ...βουστάσια;

Αφού κ. Λιόλιο "κόπτεσθε" τόσο πολύ για την αλλόθρησκη ..."πολιτιστική κληρονομιά", γιατί δεν ρίχνετε μια ματιά στην απέναντι χώρα, που από Ελληνική εδώ και χιλιετίες, οι σημερινοί έποικοι "κατάφεραν" να καταστρέψουν βανδαλωδώς και να πλαστογραφήσουν οτιδήποτε το Ελληνικόν;

Δυστυχώς κ. Λιόλιο διαπιστώνω μετά λύπης μου ότι από το ανθελληνικό σύνδρομο, δεν διακατέχονται μόνο οι εν κυνοβουλίω σταυλισμένοι "εθνοπατέρες" μας.!

Μήπως ήρθε η ώρα να ..."ψαχτούμε" όλοι μας για το εύρος της ...Ελληνικότητός μας;

Λέω Μήπως.!