Τα γεγονότα που σημάδεψαν το 2011 παγκοσμίως

Το 2011 περνά και καταγράφεται στην ιστορία ως έτος μεγάλων πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών ανατροπών, αλλά και περιβαλλοντολογικών καταστροφών.
Οι εξεγέρσεις στον αραβικό κόσμο, η κρίση χρέους στην ευρωζώνη, ο θάνατος του ηγέτη της Αλ Κάιντα Οσάμα Μπιν Λάντεν και του Μουαμάρ Καντάφι, καθώς και η καταστροφή της Φουκουσίμα, είναι μερικά μόνο ορισμένα από τα σημαντικότερα γεγονότα που σημάδεψαν το πολύπαθο 2011.

Ιανουάριος

• Τυνησία: Μετά από 23 χρόνια στην εξουσία ο πρόεδρος Ζιν Αλ Αμτίντιν Μπεν Αλι... διαφεύγει στη Σαουδική Αραβία, έπειτα από τη λαϊκή εξέγερση που άρχισε τον Δεκέμβριο με αφορμή τον αυτοπυρπολισμό ενός πλανόδιου οπωροπώλη (300 νεκροί, σύμφωνα με τον ΟΗΕ).
• Ο Μπεν Αλι καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 66 και μισού ετών σε τρεις δίκες, οι οποίες διεξήχθησαν ερήμην.

Φεβρουάριος

• Αίγυπτος: Ο πρόεδρος Χόσνι Μουμπάρακ, ο οποίος βρισκόταν στην εξουσία από το 1981, παραιτείται κατά την 18η ημέρα λαϊκής εξέγερσης, παραδίδοντας την εξουσία στον στρατό. Σχεδόν 850 πολίτες σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια της αιγυπτιακής εξέγερσης. Η δίκη του Μουμπάρακ, ο οποίος κατηγορείται για διαφθορά και φόνους διαδηλωτών, άρχισε στις 3 Αυγούστου.
• Μπαχρέιν: Έναρξη κινήματος διαμαρτυρίας του σιιτικού πληθυσμού κατά της σουνιτικής μοναρχίας. Ανάπτυξη στρατιωτικών δυνάμεων των χωρών του Κόλπου. Ο βασιλιάς αποδέχεται τον Νοέμβριο τα συμπεράσματα ανεξάρτητης επιτροπής έρευνας για την καταστολή των διαδηλώσεων και υπόσχεται μεταρρυθμίσεις. Η επιτροπή κάνει λόγο για 35 νεκρούς.
• Λιβύη: Έναρξη στη Βεγγάζη της εξέγερσης κατά του καθεστώτος του Μουάμαρ Καντάφι, ο οποίος ήταν στην εξουσία 42 χρόνια. Η αντιπολίτευση συγκροτεί το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο, το οποίο θα αναγνωριστεί από τον ΟΗΕ και από περισσότερες από 60 χώρες. Στις 19 Μαρτίου, αρχίζει η στρατιωτική επέμβαση συνασπισμού με επικεφαλής τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Βρετανία, υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ για τον τερματισμό της καταστολής. Στις 31, το ΝΑΤΟ αναλαμβάνει τη διοίκηση της επιχείρησης. Οι δυνάμεις των αντικαθεστωτικών καταλαμβάνουν την Τρίπολη τον Αύγουστο.
• Μαρόκο: Έναρξη διαδηλώσεων δεκάδων χιλιάδων νέων με αίτημα περισσότερη δημοκρατία και καταπολέμηση της διαφθοράς. Νέο Σύνταγμα, το οποίο εγκρίνεται τον Ιούνιο με δημοψήφισμα ενισχύει τις εξουσίες του πρωθυπουργού και του κοινοβουλίου, διαφυλάσσοντας παράλληλα την πολιτική και θρησκευτική ηγεσία του βασιλιά.
• Ιρλανδία/Πορτογαλία: Ο πρωθυπουργός της Ιρλανδίας Μπράιαν Κάουεν είναι το πρώτο θύμα της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, με την ήττα του κόμματός του Φιάνα Φέιλ στις εκλογές. Τον Μάρτιο, ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας Ζοζέ Σόκρατες αναγκάζεται σε παραίτηση. Το Δουβλίνο θα επιτύχει τη χαλάρωση των όρων του ευρωπαϊκού σχεδίου στήριξης και η Λισαβόνα θα λάβει δάνειο από την ΕΕ και το ΔΝΤ με αντάλλαγμα την εφαρμογή προγράμματος λιτότητας.

Μάρτιος

• Ιαπωνία: Γιγάντιο τσουνάμι που προκλήθηκε από σεισμό μεγέθους 9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, κοντά στις βορειο-ανατολικές ακτές της Ιαπωνίας πλήττει τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα, προκαλώντας τη μεγαλύτερη πυρηνική καταστροφή τα τελευταία 25 χρόνια. Ο σεισμός και το τσουνάμι αφήνουν πίσω τους 20.000 νεκρούς και αγνοούμενους.
• Συρία: Έναρξη της εξέγερσης εναντίον του καθεστώτος του Μπασάρ αλ Άσαντ, το οποίο θα απαντήσει με άγρια καταστολή (περισσότεροι από 5.000 νεκροί, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, που κατηγορεί τις συριακές αρχές για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας). Παρά τις διεθνείς κυρώσεις, η καταστολή συνεχίζεται.

Απρίλιος

• Ακτή Ελεφαντοστού: Σύλληψη του Λοράν Μπαγκμπό έπειτα από πολεμικές συγκρούσεις δύο εβδομάδων και τη δίμηνη κρίση που ακολούθησε την άρνησή του να αναγνωρίσει την ήττα του στις εκλογές του Νοεμβρίου 2010. Ο Μπαγκμπό βρίσκεται κρατούμενος του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στη Χάγη κατηγορούμενος για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας. Τρεις χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των βιαιοτήτων στη χώρα.
• Βρετανία: Γάμος του πρίγκιπα Ουίλιαμ και της Κέιτ Μίντλετον.

Μάιος

• Μπιν Λάντεν: Ο ηγέτης της Αλ Κάιντα Οσάμα Μπιν Λάντεν σκοτώνεται στο Πακιστάν κατά τη διάρκεια επιχείρησης των ειδικών δυνάμεων των ΗΠΑ. Ποτέ έως τώρα δεν δημοσιεύθηκε φωτογραφία του πτώματός του.
• Στρος Καν: Ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και φαβορί του Σοσιαλιστικού Κόμματος για τις προεδρικές εκλογές του 2012 Ντομινίκ Στρος-Καν συλλαμβάνεται στη Νέα Υόρκη κατηγορούμενος για σεξουαλική επίθεση εναντίον καμαριέρας του ξενοδοχείου Sofitel στο Μανχάταν. Στις 19 Μαΐου παραιτείται από το ΔΝΤ και στις 22 Αυγούστου αποσύρονται οι κατηγορίες εναντίον του.
• Ισπανία: Κινητοποίηση των "Αγανακτισμένων" που εκφράζουν την κοινωνική και πολιτική τους δυσαρέσκεια. Στις15 Οκτωβρίου, το παγκόσμιο κίνημα των "αγανακτισμένων" θα ενώσει δεκάδες χιλιάδες πολίτες από την Ευρώπη μέχρι τις ΗΠΑ και τη Χιλή.

Ιούνιος

• Αφγανιστάν/ΗΠΑ: Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα ανακοινώνει την αποχώρηση του ενός τρίτου των Αμερικανών στρατιωτών από το Αφγανιστάν μέχρι το καλοκαίρι του 2012. Στις 17 Ιουλίου το ΝΑΤΟ μεταβιβάζει την ευθύνη στον τομέα της ασφάλειας στις αφγανικές δυνάμεις στην πρώτη αφγανική επαρχία στο πλαίσιο της σταδιακής μετάβασης που θα ολοκληρωθεί στο τέλος του 2014 με την αποχώρηση των στρατιωτικών δυνάμεων του συνασπισμού.

Ιούλιος

• Νότιο Σουδάν: Το Νότιο Σουδάν κηρύσσει την ανεξαρτησία του έπειτα από 50ετή σύρραξη με τον βορρά, με χιλιάδες νεκρούς και γίνεται το 193ο μέλος του ΟΗΕ.
• Νορβηγία: Βομβιστική επίθεση κατά της έδρας της νορβηγικής κυβέρνησης στο Όσλο και μαζικές δολοφονίες στο νησί Ουτόγια από τον εξτρεμιστή της άκρας δεξιάς Αντερς Μπέρινγκ Μπράιβικ (77 νεκροί). 

Αύγουστος

• ΗΠΑ- Οικονομία: Επειτα από εβδομάδες έντονης διαμάχης, το αμερικανικό Κονγκρέσο συμφωνεί στην αύξηση του ορίου δανεισμού του ομοσπονδιακού κράτους, αποτρέποντας στάση πληρωμών. Με το επίπεδο της ανεργίας στο 9,2% και ισχνή ανάπτυξη 1,3% του ΑΕΠ, οι ΗΠΑ χάνουν για πρώτη φορά το "AAA" της πιστοληπτικής τους ικανότητας από τον οίκο Standard & Poor's.
• Βρετανία- ταραχές: Ο θάνατος 29χρονου νεαρού μαύρου κατά τη διάρκεια αστυνομικής επιχείρησης προκαλεί τις σοβαρότερες ταραχές σε διάστημα 30 ετών στη Βρετανία.

Σεπτέμβριος

• ΗΠΑ: Τελετές μνήμης με επίκεντρο τη Νέα Υόρκη και την Ουάσινγκτον στη 10η επέτειο των επιθέσεων της 11ης Σεπτεμβρίου του 2001 στις ΗΠΑ.

Οκτώβριος

• Βραβείο Νομπέλ: Οι Λιβεριανές Ελεν Τζόνσον Σίρλιφ και Λέιμα Γκμπόουι και η εμβληματική φυσιογνωμία της εξέγερσης στην Υεμένη Ταουακόλ Κάρμαν τιμώνται με το Νομπέλ Ειρήνης 2011.
• Λιβύη: Ο Μουάμαρ Καντάφι συλλαμβάνεται και σκοτώνεται στη Σύρτη από τους αντάρτες. Τρεις από τους γιους του σκοτώθηκαν κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων στη Λιβύη, ενώ ο Σαΐφ αλ Ισλάμ συνελήφθη τον Νοέμβριο. Σχηματισμός νέας κυβέρνησης η οποία επιφορτίζεται με την ανοικοδόμηση της χώρας μέχρι τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών. Περισσότεροι από 30.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά τις συγκρούσεις στη Λιβύη, σύμφωνα με το Εθνικό Μεταβατικό Συμβούλιο. Στις 16 Δεκεμβρίου, οι δυτικές χώρες αίρουν τις κυρώσεις κατά της Λιβύης.
• Ευρωζώνη: Συμφωνία των "17" στις Βρυξέλλες για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών και την απομείωση κατά 50% του ελληνικού δημοσίου χρέους.
• Παγκόσμιος πληθυσμός: Ο πληθυσμός της Γης φθάνει τα επτά δισεκατομμύρια κατοίκους.
• Παλαιστίνιοι/UNESCO: Οι Παλαιστίνιοι εξασφαλίζουν το καθεστώς του πλήρους μέλους του διεθνούς οργανισμού.

Νοέμβριος

• Ιράν: Δημοσίευση έκθεσης της Διεθνούς υπηρεσίας Ατομικής Ενεργείας που κάνει λόγο για "σοβαρές ανησυχίες" ως προς τον στρατιωτικό χαρακτήρα του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης. Οι δυτικές χώρες ενισχύουν το καθεστώς των κυρώσεων κατά του Ιράν.
• Ιταλία: Ο πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι παραιτείται, έπειτα από την έγκριση από το ιταλικό κοινοβούλιο οικονομικών μέτρων για τον κατευνασμό των ανησυχιών των αγορών και της διεθνούς κοινότητας λόγω του κολοσσιαίου δημοσίου χρέους της Ιταλίας. Ο νέος πρωθυπουργός Μάριο Μόντι σχηματίζει κυβέρνηση εμπειρογνωμόνων και παρουσιάζει πρόγραμμα λιτότητας και οικονομικής ανάκαμψης.
• Υεμένη: Αντιμέτωπος με κίνημα λαϊκής διαμαρτυρίας από το τέλος του Ιανουαρίου, ο πρόεδρος Αλι Αμπντάλα Σάλεχ υπογράφει συμφωνία που παρουσιάσθηκε από τις μοναρχίες του Κόλπου και προβλέπει την αποχώρησή του από την εξουσία τον Φεβρουάριο και την παραχώρηση ασυλίας προς το πρόσωπό του. Ο Σάλεχ παραχωρεί γενική αμνηστία. Κυβέρνηση εθνικής ενότητας αναλαμβάνει τα καθήκοντά της στις 10 Δεκεμβρίου. Η καταστολή ων διαδηλώσεων στη χώρα προκάλεσε τον θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων.
• Αίγυπτος/Εκλογές: Πρώτη φάση των εκλογών, κυρίως στο Κάιρο και την Αλεξάνδρεια έπειτα από συγκρούσεις ανάμεσα στις αστυνομικές δυνάμεις και τους διαδηλωτές, που ζητούν τον τερματισμό της εξουσίας των στρατιωτικών. Νίκη των ισλαμικών κομμάτων στον πρώτο γύρο (65% των ψήφων). Η δεύτερη φάση των εκλογών, 14 και 15 Δεκεμβρίου, επιβεβαίωσε την επικράτηση των ισλαμικών κομμάτων. Νέο κύμα βίας.
• Ιράν/Βρετανία: Η επίθεση κατά της βρετανικής πρεσβείας στην Τεχεράνη προκαλεί παγκόσμια κατακραυγή. Το Λονδίνο κλείνει την πρεσβεία του και ευρωπαϊκές χώρες ανακαλούν τους πρεσβευτές τους. Η επίθεση σημειώνεται μετά την απόφαση του ιρανικού κοινοβουλίου για την υποβάθμιση των διπλωματικών σχέσεων με το Λονδίνο έπειτα από την ενίσχυση των βρετανικών κυρώσεων.

Δεκέμβριος

• Ρωσία: Νίκη της Ενωμένης Ρωσίας του Βλαντίμιρ Πούτιν στις βουλευτικές εκλογές (49% των ψήφων) . Η ρωσική αντιπολίτευση καταγγέλλει εκτεταμένη νοθεία. Χιλιάδες άνθρωποι διαδηλώνουν καταγγέλλοντας το εκλογικό αποτέλεσμα.
• Ευρωπαϊκή Ενωση: Συμφωνία των χωρών της ΕΕ, εκτός της Βρετανίας, για την ενίσχυση της δημοσιονομικής πειθαρχίας.
• Φιλιππίνες: Ο τυφώνας Ουάσι πλήττει το νησί Μιντανάο: 1.249 νεκροί, 55.000 άστεγοι.
• Βόρεια Κορέα: Θάνατος του ηγέτη της χώρας Κιμ Γιονγκ-Ιλ. Τον διαδέχεται ο γιος του Κιμ Γιονγκ-Ουν.
• ΗΠΑ/Ιράκ: οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις αποχωρούν από το Ιράκ, εννέα χρόνια μετά την εισβολή και την ανατροπή του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσέιν, αφήνοντας τη χώρα εν μέσω σοβαρής πολιτικής κρίσης.
• Συρία: Το συριακό καθεστώς αποδέχεται την ανάπτυξη παρατηρητών του Αραβικού Συνδέσμου στη χώρα, συνεχίζοντας παράλληλα την άγρια καταστολή της εξέγερσης.

epikaira