Η φόρμουλα Ράντμπρουχ*

Το Σύνταγμα καταλύθηκε, το τεκμήριο αθωότητας παραβιάστηκε, τα ανθρώπινα δικαιώματα βιάσθηκαν, το πολίτευμα κολοβώθηκε. Παράνομες παρακολουθήσεις, παράνομες διώξεις, παράνομες προφυλακίσεις, παράνομες έρευνες σε γραφεία πολιτικού κόμματος μέσα στην βουλή, παράνομες έρευνες κατ’ οίκον σε βουλευτές, εμπλοκή εισαγγελέων με προηγούμενα με τους κατηγορουμένους, αντισυνταγματική διακοπή... χρηματοδότησης κόμματος, παράνομη μη παροχή άδειας για ψήφο στην Βουλή παράνομα προφυλακισμένου βουλευτή, κατά συρροή διασπορά ψευδών ειδήσεων κ.τ.λ.Έχουν γίνει μία σειρά σοβαρών εγκλημάτων τα οποία αυτή την στιγμή δεν μπορεί να αντιμετωπίσει η κοινωνία και οι θεσμοί. Εδώ ακριβώς έρχεται η νομική επιστήμη για να δώσει λύση στο θέμα της τιμωρίας των υπευθύνων, άμεσων και έμμεσων καθώς και των συνεργών τους.

Σε καθεστώτα ανομίας, όπως το σημερινό, υπάρχουν δύο ειδών νόμοι: αυτοί που ισχύουν σε όλες τις κοινωνίες, π.χ. απαγόρευση του φόνου, της κλοπής κ.τ.λ. και οι νόμοι που υπάρχουν για να προστατέψουν το καθεστώς ή εξαιτίας αυτού π.χ. παράνομες προφυλακίσεις πολιτικών αντιπάλων, παράνομες παρακολουθήσεις, κατάργηση τεκμηρίου αθωότητας κ.τ.λ. Είναι δηλαδή εγκλήματα που οφείλονται στο παράνομο καθεστώς. Όπως συμβαίνει σήμερα με τις διώξεις κατά της Χρυσής Αυγής.

Βέβαια το θετικό δίκαιο είναι αυτό που υπερισχύει στην κοινωνία, ακόμα και όταν αυτό είναι άδικο ή άσκοπο. Όμως η υπεροχή αυτή δεν μπορεί να φτάνει στο σημείο να έρχεται σε ευθεία σύγκρουση με την έννοια της δικαιοσύνης και της ηθικής. Τότε ο νόμος πρέπει να υποχωρήσει απέναντι στην έννοια της δικαιοσύνης, απέναντι στο Δίκαιο δηλαδή και να μην εφαρμοστεί. Οι νόμοι που υπάρχουν λόγω του παράνομου καθεστώτος εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία και πρέπει να υποχωρήσουν έναντι της δικαιοσύνης και του δικαίου ως έννοιες. Κριτήριο του εάν ένας νόμος ανήκει στην δεύτερη κατηγορία είναι το εάν έρχεται σε αντίθεση με νόμο της πρώτης κατηγορίας. Δηλαδή το εάν οι νόμοι της δεύτερης κατηγορίας (π.χ. η παράνομη διακοπή χρηματοδότησης κόμματος), έρχονται σε αντίθεση με τους νόμους της πρώτης κατηγορίας (π.χ. τεκμήριο αθωότητας). Εάν οι νόμοι του καθεστώτος έρχονται σε παράφορη αντίθεση με τις αρχές του δικαίου, τότε όσοι συμμετέχουν στην εφαρμογή τους, ακόμη και ως εντολοδόχοι, τελούν παράνομη πράξη. Ο ισχυρισμός περί υπηρεσιακού καθήκοντος είναι ανίσχυρος και δεν μπορεί να αποτελέσει ελαφρυντικό. Επομένως όσοι εμπλέκονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο στην παράνομη πολιτική δίωξη κατά της Χρυσής Αυγής και στην κατάλυση του πολιτεύματος θα λογοδοτήσουν όταν αποκατασταθεί η συνταγματική νομιμότητα.

Απόστολος Τζαρός
(Δικηγόρος – Θεολόγος)

________________________

* Φόρμουλα Ράντμπρουχ: από τον ομώνυμο επιφανή Γερμανό νομικό, η οποία επικράτησε διεθνώς σε θεωρία και νομολογία και ήταν ο νομικός λόγος για τον οποίο τιμωρήθηκαν στελέχη του κομμουνιστικού κόμματος ανατολικής Γερμανίας μετά την πτώση του κομμουνισμού.