Mετά από σκληρούς αγώνες, θυσίες, αίμα, καταστροφές, διχόνοιες και εμφυλίους, η μεγάλη Ελληνική εθνική επανάσταση του 1821 τελικά επεκράτησε. Στις 22 Ιανουαρίου του 1830 υπεγράφετο το ιστορικό πρωτόκολλο από τις τρεις μεγάλες δυνάμεις Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία και το μικρό, απελευθερωμένο πλέον, Ελληνικό κρατίδιο, ελάμβανε νομική υπόσταση. Η αδικία όμως ήταν πασιφανής, αφού μετά από τόσους αγώνες, με το πρωτόκολλο του Λονδίνου, η Ελλάδα ως κράτος πολύ λίγα εδάφη ανακτούσε. Το Νεοελληνικό κράτος δεν ήταν παρά ένα ασήμαντο κρατίδιο στο ακρότατο σημείο της χερσονήσου του Αίμου και πολύ λίγες προοπτικές είχε για επιβίωση. Όμως το θαύμα της Ελληνικής φυλής ήταν αυτό που το έκανε να ζήσει και τον επόμενο αιώνα να διπλασιαστεί.
Η καθιέρωση της 25ης Μαρτίου ως εθνικής εορτής
Η καθιέρωση της 25ης Μαρτίου ως εθνικής εορτής έγινε στα 1838 μετά από διάταγμα του βασιλιά Όθωνα. Μέχρι εκείνη την ημέρα, ουδέποτε είχε γίνει καθορισμός της ημέρας αυτής, της ενάρξεως δηλαδή, του απελευθερωτικού αγώνα. Η πραγματική έναρξη του ξεσηκωμού των Ελλήνων θα μπορούσε να τοποθετεί γύρο στα τέλη Ιανουαρίου του 1821. Τότε ο οπλαρχηγός της Μικράς Βλαχίας Βλαδιμηρέσκου, μετά από εντολή της Φιλικής Εταιρίας κήρυξε την επανάσταση κατά των Οθωμανών. Έγγραφο επίσης του Αλέξανδρου Υψηλάντη προς τους Έλληνες για την κήρυξη του απελευθερωτικού αγώνα, έφερε ημερομηνία 24 Φεβρουαρίου 1821. Πάντως έγγραφο που να αναφέρει την 25η Μαρτίου 1821ως ημέρα ξεσηκωμού των Ελλήνων δεν υπάρχει.
Στην Πελοπόννησο η επανάσταση ξεκίνησε στα μέσα Μαρτίου περίπου, ενώ στην περιοχή των Καλαβρύτων άρχισε στις 14 Μαρτίου. Την προηγούμενη ημέρα, δινόταν η ευλογία στο ιστορικό λάβαρο στην Μονή της Αγίας Λαύρας και δέκα ημέρες αργότερα οι επαναστατημένοι Έλληνες έμπαιναν θριαμβευτές στην Καλαμάτα. Όμως όλα αυτά τα γεγονότα έγιναν γνωστά σε όλο τον Μοριά την ημέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, αμέσως μετά την θεία λειτουργία. Ο ενθουσιασμός των σκλαβωμένων Ελλήνων ήταν απερίγραπτος και πέφτοντας ο ένας στη ν αγκαλιά του άλλου, πήραν τα όπλα και ακολουθώντας τους οπλαρχηγούς ξεκίνησαν να απελευθερώσουν τα κάστρα και τις πόλεις. Υπήρξε λοιπόν κατά την 25η Μαρτίου του 1821 ένας γενικός ξεσηκωμός. Αλλά η ημερομηνία αυτή είχε και έναν άλλο συμβολισμό, τον Ευαγγελισμό του Έθνους. Όλα αυτά λοιπόν υπήρχαν στην σκέψη εκείνων που εισηγήθηκαν στον Όθωνα να καθιερωθεί η 25η Μαρτίου σαν γιορταστική ημέρα του ξεσηκωμού.
Η Αθήνα του πρώτου εορτασμού στα 1838
Η Αθήνα την εποχή εκείνη του 1838 δεν ήταν η σημερινή μεγαλούπολη, ήταν ένα χωριό ουσιαστικά. Είχαν περάσει τρία χρόνια περίπου από τότε που οι αρχές του κράτους από το Ναύπλιο είχαν εγκατασταθεί στην Αθήνα. Τα κτήρια που είχαν στεγάσει τις Δημόσιες υπηρεσίες ήταν όχι μόνα φτωχικά αλλά και ετοιμόρροπα. Ο Όθωνας είχε εγκατασταθεί στο αρχοντικό του Κοντόσταβλου κοντά στην Παλαιά Βουλή. Αργότερα βρέθηκε ένα οίκημα ενός μόνο ορόφου κοντά στην πλατεία Κλαυθμώνος και εγκαταστάθηκε εκεί. Εκκλησίες που είχαν καταστραφεί, τζαμιά και λουτρώνες μετατρέπονταν βιαστικά σε σχολεία, δικαστήρια, εργαστήρια, στρατώνες, στάβλους. Ψηλά στην Ακρόπολη ο Παρθενώνας ταλαιπωρημένος και αυτός αλλά δίχως να έχει χάσει την αρχαία δόξα του παρακολουθούσε την προσπάθεια των αρχών να μετατρέψουν το χωρίο σε πόλη και την Αθήνα σε πρωτεύουσα του τότε Ελληνικού κράτους.
Οι προετοιμασίες για την εθνική επέτειο
Στους στενούς και σκονισμένους δρόμους της νέας πρωτεύουσας κυκλοφορούσαν οι φουστανελοφόροι οπλαρχηγοί, εκείνοι οι ωραίοι Έλληνες που με το καριοφίλι και το σπαθί τους στα επικά χρόνια του ξεσηκωμού, είχαν γίνει ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων. Αυτή λοιπόν ήταν η μορφή της Αθήνας στα 1838 όταν για πρώτη φορά θα εορταζόταν η εθνική επέτειος της 25ης Μαρτίου 1821. Όλοι οι υπεύθυνοι για την προετοιμασία του εορτασμού είχαν καταβάλει φιλότιμες προσπάθειες ώστε η εορτή να πάρει κάθε δυνατή λαμπρότητα. Από τα χαράματα σχεδόν, σύμφωνα με αφηγήσεις χρονικογράφων της εποχής, οι Αθηναίοι ξύπνησαν από κανονιοβολισμούς. Οι είκοσι ένας κανονιοβολισμοί δίνουν το σύνθημα του εορτασμού, ενώ μπάντες παιάνιζαν διερχόμενες του χωματόδρομους των Αθηνών. Στον εορτασμό έλαβαν μέρος και ομάδες μουσικών λαϊκών οργάνων.
Οι εορταστικές εκδηλώσεις
Ο Βασιλεύς Όθων συνοδευόμενος από την Βασίλισσα Αμαλία, μετέβησαν με άμαξα στον μικρό Ιερό Ναό της Αγίας Ειρήνης και παρακολούθησαν την δοξολογία. Σύμφωνα με αφηγήσεις της εποχής, γύρω από το βασιλικό ζεύγος, παρακολουθούσαν την δοξολογία οι θρυλικοί φουστανελοφόροι, τα πρωτοπαλίκαρα της λεβεντιάς , που για μια δεκαετία περίπου είχαν το θάρρος να εναντιωθούν σε μία αυτοκρατορία και να την νικήσουν. Δίπλα στους αγωνιστές του Έθνους, η άλλη μεγάλη δύναμη της ελεύθερης Ελλάδας, οι δάσκαλοι, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές, η πνευματική ηγεσία του Έθνους. Από κοντά και ο κλήρος, που στα δύσκολα χρόνια της σκλαβιάς είχε κρατήσει βαθιά στις ψυχές των Ελλήνων, την ιδέα του έθνους και κατά την εξέγερση έλαβε το ντουφέκι δίπλα στους κλέφτες και τους αρματολούς. Και ύστερα το ανώνυμο πλήθος των κατοίκων της μικρής τότε Αθήνας. Όλοι μαζί Βασιλείς και λαός δοξολογούσαν τον Θεό που τους είχε ανταμείψει για τα μαρτύρια και τις θυσίες τους. Το νέο μικρό κράτος των Ελλήνων με την βοήθεια του Θεού αν και πάμφτωχο στεκόταν στα πόδια του.
Ο ενθουσιασμός συνεπήρε το βασιλικό ζεύγος που βγήκε να περπατήσει στους δρόμους της πόλης. Εκεί με έκπληξη είδαν ότι οι κάτοικοι είχαν φροντίσει να φωτίσουν όλα τα σοκάκια και τα σπίτια με λαδοφάναρα. Έτσι η πρωτεύουσα επισφράγιζε τον πρώτο πανηγυρικό εορτασμό της εθνεγερσίας.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου