Η πρωτεύουσα της Ηπείρου χρόνο με το χρόνο μεταμορφώνεται. Ομορφαίνει, ζωηρεύει, ενεργοποιείται ποικιλοτρόπως. Και αυτή την εποχή μάς προσκαλεί όλους στο νέο, χριστουγεννιάτικο φεστιβάλ της.
Υγρασία, ομίχλη πυκνή να την κόβεις με το μαχαίρι, δυσδιάκριτα γεωγραφικά όρια. Κανείς δεν ξέρει πού τελειώνει ο ουρανός και πού αρχίζει η λίμνη. Κάθε πρωί τα Γιάννενα ξυπνούν μέσα σε ένα πέπλο μυστηρίου. Αν ο καιρός ανοίξει, τα λες λαμπερά - τα πάντα αντικατοπτρίζονται εντυπωσιακά στη λίμνη. Μα το χειμώνα η ομίχλη είναι δεδομένη. Και της πάει γάντι. Θρύλοι και μύθοι βρίσκουν έδαφος να ριζώσουν, αγκαλιάζονται με την ιστορία, συναντούν τον σύγχρονο παλμό και κάνουν τα Γιάννενα μία από τις πιο ενδιαφέρουσες πόλεις της Ελλάδας. Και από τις ομορφότερες, βέβαια. Η κυρα-Φροσύνη, ο Αλή Πασάς, η κυρα-Βασιλική σε παίρνουν απ’ το χέρι και σε ξεναγούν στα θρυλικά Γιάννενα, εκείνα που άνθησαν κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας χάρη στα ειδικά προνόμια αλλά και στους τεχνίτες και τους εμπόρους τους.
Μετά σε παραλαμβάνουν οι ντόπιοι: 40.000 άνθρωποι - πανεπιστημιακοί, καλλιτέχνες, ψαράδες, τεχνίτες, 15.000 φοιτητές. Μαζί τους θα ανακαλύψεις τα σύγχρονα Γιάννενα, που χρόνο με το χρόνο μεταμορφώνονται.
Αν έρχεσαι για πρώτη φορά στην πρωτεύουσα της Ηπείρου, θα μαγευτείς έτσι κι αλλιώς. Αν έχεις ξανάρθει όμως, θα αναρωτιέσαι πόσο ομορφότερα μπορούν να γίνουν. Φαντάσου, λοιπόν, ότι σχεδόν όλη η Νέα και η Παλιά Αγορά έχουν πεζοδρομηθεί, από την κεντρική πλατεία Πύρρου έως τη λίμνη, δρόμοι και δρομάκια προσφέρονται για ποδήλατο και περπάτημα. Εκεί στήνονται μέρα με τη μέρα γουστόζικα μαγαζάκια που πωλούν αρώματα, τοπικά προϊόντα, βότανα, χυμούς που φτιάχνονται μπροστά σου, αλλά και μεζεδοπωλεία και καφέ.
Επιπλέον, φαντάσου ότι πολλές από τις παλιές εβραϊκές στοές έχουν αναστηλωθεί και στεγάζουν καλόγουστα εστιατόρια και μπαράκια κι ότι εκείνη η υπέροχη παραλίμνια βόλτα από την πλατεία Μαβίλη επεκτάθηκε σχεδόν μέχρι τους πρόποδες της Μονής Καστρίτσας, στο ύψος του χωριού Κατσικά. Εφτά - οκτώ χιλιόμετρα περίπατος (στο μεγαλύτερο μέρος του και ποδηλατόδρομος) στολισμένος με γεφυράκια και λουλούδια είναι αναμφισβήτητα ό,τι ομορφότερο μπορείς να κάνεις στα Γιάννενα, είτε περπατώντας είτε ποδηλατώντας. Αλλωστε, λειτουργεί πλέον στην πόλη και αυτοματοποιημένο σύστημα ενοικίασης ποδηλάτων (οι σταθμοί βρίσκονται στη Ζωσιμαία Βιβλιοθήκη και στην πλατεία Μαβίλη, ενώ είναι σχεδόν έτοιμοι άλλοι δύο στο Άλσος και στην πλατεία Πύρρου). Για την ώρα προσφέρεται μονάχα στους ντόπιους και τους φοιτητές, αλλά αναμένεται να λειτουργήσει και για τους επισκέπτες.
Καινούργιες πιάτσες, καινούργια μαγαζιά, καινούργιο πρόσωπο και ένα ολοκαίνουργιο, πολλά υποσχόμενο χριστουγεννιάτικο φεστιβάλ, το Luminοus, που έγινε πέρυσι για πρώτη φορά και φαίνεται ότι θα εξελιχθεί σε ένα από τα πιο ιδιαίτερα της Ελλάδας. Φέτος η γιορτή θα ξεκινήσει το Σάββατο 28 Νοεμβρίου, οπότε τα Γιάννενα θα γεμίσουν ακροβάτες, ζογκλέρ, θεατρικές ομάδες και χορευτές σχολών χορού, τους ήρωες δηλαδή του χριστουγεννιάτικου χωριού που λέγεται «Αστερούπολη... Αστερούπολη αυτή, παραμυθούπολη τα Γιάννενα έτσι κι αλλιώς, φαντάσου ατμόσφαιρα!
Συναυλίες, παραστάσεις, θέατρο δρόμου, κουκλοθέατρο, ταχυδακτυλουργοί και μάγοι πρωταγωνιστούν στον χριστουγεννιάτικο θίασο, σε μια πραγματικά επιτυχημένη προσπάθεια συνεργασίας του δήμου με άλλους φορείς (σχολεία, συλλόγους, εκκλησία, επιχειρηματίες). Λες και σύσσωμοι οι Γιαννιώτες στοχεύουν να κάνουν τα Γιάννενα ακόμη πιο λαμπερά. Με την Ιονία Οδό να τα πλησιάζει και τον τίτλο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης για το 2021 να διεκδικείται σθεναρά, τα Γιάννενα δηλώνουν δίκαια δυναμικό «παρών».
Βόλτες στην πόλη
Η λίμνη Παμβώτιδα των 23 τ.χλμ. λέγεται απλώς Λίμνη, το νησάκι των 0,3 τετραγωνικών χλμ. μέσα της απλώς Νησί και το περίφημο Κάστρο της σκέτο Κάστρο. Ολα με κεφαλαίο. Σ’ αυτό το τελευταίο θα κάνεις τη δεύτερη ομορφότερη βόλτα στα Γιάννενα. Θα επιλέξεις μία από τις δύο πύλες και έπειτα θα αφεθείς να σε παρασύρει η ιστορία. Θα δεις την Εβραϊκή συναγωγή, το Σουφαρί Σεράι, τη σχολή ιππικού του Αλή πασά που στεγάζει το Ιστορικό Αρχείο Ηπείρου, την πανέμορφη οθωμανική βιβλιοθήκη και το βυζαντινό χαμάμ. Θα σταθείς στο τέμενος Ασλάν πασά στη θέση της βυζαντινής ακρόπολης, που στεγάζει το Δημοτικό Μουσείο και παρουσιάζει τη συνύπαρξη των τριών κοινοτήτων (χριστιανών, Εβραίων, μουσουλμάνων) που ανέδειξαν τα Γιάννενα σ’ ένα από τα μεγαλύτερα πνευματικά και εμπορικά κέντρα της προεπαναστατικής Ελλάδας.
Στο πλακόστρωτο της Παλαιολόγου θα συναντήσεις όμορφα καφενεδάκια με ροφήματα και σερμπέτια, πλήρως εναρμονισμένα με το περιβάλλον. Και στην κορυφή του λόφου, όπου θα καταλήξεις, θα αντικρίσεις το Ιτς Καλέ, το σεράι του Αλή Πασά. Το Φετιχέ τζαμί και ο τάφος του Αλή με τα περίτεχνα κιγκλιδώματα, όπου είναι θαμμένο το ακέφαλο σώμα του, κερδίζουν τις εντυπώσεις, ωστόσο αξίζει να μπεις και μέσα στο σεράι, όπου στεγάζεται το Βυζαντινό Μουσείο. Στο παλιό θησαυροφυλάκιο εκτίθεται συλλογή αργυροχοΐας, ενώ στα παλιά μαγειρεία λειτουργεί μια καφετέρια.
Οι βόλτες μπορούν να συνεχιστούν στις παλιές εβραϊκές στοές που μετατρέπονται σε σύγχρονα στέκια διασκέδασης και εκτός των τειχών στην οδό Ανεξαρτησίας και γύρω από την Αβέρωφ, όπου οι τελευταίοι τεχνίτες των Ιωαννίνων επιμένουν στις τέχνες τους. Εκεί θα συναντήσεις και τους λιγοστούς εναπομείναντες αργυροχόους, που μαζί με το Κέντρο Παραδοσιακής Βιοτεχνίας Ιωαννίνων (ΚΕΠΑΒΙ, www.kepavi.gr) θυμίζουν τη μακραίωνη παράδοση της πόλης στην αργυροχοΐα. Από εδώ εύκολα θα βγεις στην Παλιά Αγορά, που αναγεννάται.
Η τρίτη, όμως, σημαντικότερη βόλτα που αξίζει να κάνεις στα Γιάννενα είναι στο Νησί, το ένα από τα δύο κατοικημένα λιμναία νησιά της Ελλάδας (το άλλο είναι ο Αγιος Αχίλλειος στην Πρέσπα). Πρόκειται για έναν μικρό οικισμό που έχει κάτι από Ζαγοροχώρι και κάτι από νησιωτική Ελλάδα. Οι 250 κάτοικοί του ασχολούνται με το ψάρεμα και λειτουργούν ουζερί, καταστήματα με σουβενίρ, καφενεδάκια, ενώ αξίζει να αναζητήσεις τη Μονή Αγίου Παντελεήμονα όπου δολοφονήθηκε ο Αλή Πασάς και τις άλλες 6 μονές-σχολεία που συνέβαλαν ώστε να γίνουν τα Γιάννενα «πόλη των γραμμάτων και των τεχνών». Ολα θα σε μαγέψουν. Μα κυρίως η βαρκάδα στη λίμνη. Ειδικά αν πλέεις μέσα στην ομίχλη. Τότε θα καταλάβεις τι είναι αυτό που κάνει τα Γιάννενα παραμυθένια. Και μοναδικά.
ΤΕΣΣΕΡΙΣ MUST ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ
Δωδώνη
Το αρχαιότερο μαντείο του ελληνικού κόσμου -και ένας από τους ομορφότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας σήμερα- βρίσκεται 22 χλμ. νότια των Ιωαννίνων, στην κοιλάδα του Τόμαρου. Στο ιερό της Δωδώνης η λατρεία περιστρεφόταν γύρω από την Ιερά Οικία και την ιερή βελανιδιά του Δία (κόπηκε με την έλευση του χριστιανισμού, τον 5ο αιώνα μ.Χ., και η σημερινή φυτεύτηκε από τον αρχαιολόγο Σ. Δάκαρη). Οι μάντεις, μάλιστα, που έδιναν τους χρησμούς ερμήνευαν την επιθυμία του θεού «διαβάζοντας» το θρόισμα των φύλλων της, το πέταγμα των πουλιών που φώλιαζαν εκεί, τον ήχο των χάλκινων λεβήτων που τοποθετούνταν γύρω της και το κελάρυσμα των νερών της ιερής πηγής. Καθώς το ιερό λειτουργούσε ως υπαίθριο, δεν απέκτησε πολλά οικοδομήματα, πριν από την εποχή του βασιλιά Πύρρου (297-272 π.Χ.) τουλάχιστον, οπότε γνώρισε και τη μεγαλύτερη ακμή του και κατασκευάστηκαν ναοί, το περίφημο θέατρο (από τα μεγαλύτερα της Ελλάδας, με χωρητικότητα 18.000 ατόμων), το βουλευτήριο, το πρυτανείο και το στάδιο. Στους Ρωμαϊκούς χρόνους το θέατρο λειτούργησε ως αρένα, ενώ παρά τις καταστροφές από Αιτωλούς και Ρωμαίους ο χώρος φαίνεται να προσείλκυε πιστούς μέχρι τον 4ο αιώνα μ.Χ.
> Τ/26510-82.287
Σπήλαιο Περάματος
Δεκαεννιά είδη σταλακτιτών και σταλαγμιτών, την ώρα που τα περισσότερα σπήλαια έχουν από 6 έως 10, μεταξύ των οποίων τα ιδιαίτερα σπάνια «νούφαρα» και οι νεφροειδείς σχηματισμοί. Και μόνο με αυτή την πληροφορία καταλαβαίνεις πως το σπήλαιο στο Πέραμα, 4 χλμ. από τα Γιάννενα, είναι από τα ωραιότερα στα Βαλκάνια. Βρίσκεται μέσα στο λόφο Γκορίτσα, ανακαλύφθηκε κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τους κατοίκους της περιοχής που το χρησιμοποίησαν ως καταφύγιο και εξερευνήθηκε τη δεκαετία του ’50 από τους σπηλαιολόγους Γιάννη και Αννα Πετροχείλου. Τότε, μάλιστα, αναφέρεται ότι εντοπίστηκαν στο εσωτερικό του απολιθωμένα δόντια και οστά σπηλαίας άρκτου. Η ηλικία του τοποθετείται στο 1,5 εκατομμύριο χρόνια και η έκτασή του αγγίζει τα 14.800 τ.μ. Η τουριστική διαδρομή, βέβαια, δεν ξεπερνά τα 1.100 μ. και διαρκεί 45 λεπτά. Στις εντυπωσιακές αίθουσες θα δείτε λίμνες, γκουρ, εκθαμβωτικούς σταλακτίτες και σταλαγμίτες, αλλά και εντυπωσιακά λιθωματικά παραπετάσματα.
> Ανοιχτό καθημερινά και αργίες, 09.00-17.00, Τ/26510-81.521
Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων
Το Κρυφό Σχολειό, η Σφαγή του Αλή Πασά, η κυρα-Βασιλική, Αγωνιστές του 1821, η Κυρά της Ρω, οι Γυναίκες της Πίνδου ζωντανεύουν στο ιδιαίτερο μουσείο κέρινων ομοιωμάτων στο Μπιζάνι, που παρουσιάζει εν πολλοίς, μέσα από τα εντυπωσιακά του εκθέματα, την ιστορία των Ιωαννίνων και όχι μόνο. Εργο ζωής για τον δημιουργό, Παύλο Βρέλλη, που θέλησε με αυτόν τον τρόπο να αποτίσει φόρο τιμής «στους ανώνυμους και επώνυμους ήρωες» της Ελλάδας.
> Ανοιχτό καθημερινά 10.00-16.00, 12ο χλμ. Εθνικής Οδού Ιωαννίνων-Αθηνών, Τ/26510-92.128, www.vrellis.gr
Γνωριμία με το Νησί
Τα τουριστικά καραβάκια αναχωρούν από τον Μόλο όλη μέρα και μέσα σε 10 λεπτά φτάνουν στο Νησί. Η βόλτα στα καλντερίμια του χωριού είναι ιδιαίτερα απολαυστική και τα ουζερί, που σερβίρουν μεταξύ άλλων και βατραχοπόδαρα, ιδιαίτερα... δελεαστικά. Ομως, αν θέλετε να βιώσετε την πραγματική εμπειρία του Νησιού, θα πρέπει να κάνετε το γύρο του. Ο γαλήνιος περίπατος θα σας οδηγήσει στα σπουδαία μοναστήρια που ιδρύθηκαν από μεγάλες οικογένειες της Πόλης οι οποίες εγκαταστάθηκαν εδώ τον 13ο αιώνα. Τα δύο σημαντικότερα και παλαιότερα είναι η Μονή Αγίου Νικολάου Φιλανθρωπινών και η Μονή Αγίου Νικολάου Στρατηγοπούλου (ή Ντίλιου), στα οποία λειτούργησαν σχολεία - ειδικά στο πρώτο ιδρύθηκε το Σχολείο των Ελληνικών Γραμμάτων, το πρώτο ελληνικό σχολείο της Ηπείρου. Στο ίδιο θα δείτε και την εντυπωσιακή τοιχογραφία που απεικονίζει σοφούς και φιλοσόφους της αρχαίας Ελλάδας (Αριστοτέλης, Πλούταρχος, Θουκυδίδης, Πλάτων κ.ά.). Οι άλλες μονές είναι οι: Προδρόμου, Αγίας Ελεούσας, Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, Προφήτη Ηλία και Παντελεήμονος. Στην τελευταία, που βρίσκεται κοντά στον οικισμό και φιλοξενεί το Μουσείο Αλή Πασά και Επαναστατικής Περιόδου, κρύφτηκε ο Αλή Πασάς για να γλιτώσει από τον Χουρσίτ Πασά, περιμένοντας φιρμάνι αμνηστίας απ’ την Υψηλή Πύλη. Αντ’ αυτού κατέφτασε ο Κιοσέ Μεχμέτ Πασάς, του πήρε το κεφάλι και το έστειλε στον σουλτάνο...
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου