Ύστερα από μια ταραχώδη χρονιά με δύο εκλογικές αναμετρήσεις, ένα δημοψήφισμα, μια χρεοκοπία, μια τραπεζική αργία, capital controls και ένα παλιρροιακό κύμα μεταναστών, είναι εντυπωσιακό ότι η Ελλάδα ακόμη στέκει, όπως ο Παρθενώνας που δεσπόζει πάνω από την Αθήνα.
Ωστόσο, η πρώτη εντύπωση του επισκέπτη δεν είναι αυτή μιας χώρας σε βαθιά ύφεση ύστερα από οκτώ χρόνια κρίσης, η οποία έχει συρρικνώσει την οικονομική δραστηριότητα κατά περισσότερο από 25% και έχει αφήσει ένα στα τέσσερα άτομα χωρίς δουλειά.
Αναμφίβολα, υπάρχουν περισσότεροι ζητιάνοι στους δρόμους, η δημόσια υγεία επιδεινώνεται και πολλοί έλληνες έχουν ιστορίες δυσκολιών στην οικογένειά τους. Όμως τα μπαρ και τα εστιατόρια είναι γεμάτα, τα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια φέγγουν και υπάρχουν πολλά χρήματα που ξοδεύονται στα μαγαζιά της κεντρικής Αθήνας.
Το παράδοξο είναι πως η κατάσταση είναι χειρότερη απ’ ότι φαίνεται.
Ύστερα από μια επιθανάτια εμπειρία στα μισά του έτους, όταν η ριζοσπαστική, αριστερή κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα απέρριψε μια συμφωνία διάσωσης με τους πιστωτές, χρεοκόπησε έναντι δανείου από το ΔΝΤ, προκήρυξε δημοψήφισμα για να τους αψηφήσει και χρειάστηκε να κλείσει τις τράπεζες για τρεις εβδομάδες και να βάλει περιορισμούς στα μετρητά.
Η επανεκλεγμένη κυβέρνηση του Τσίπρα εκπληρώνει μεθοδικά τα μέτρα που απαιτούνται από το τρίτο πρόγραμμα διάσωσης που τελικά έκλεισε τον Αύγουστο, συνεργαζόμενη καλύτερα με τους θεσμούς των πιστωτών και έχει ανακεφαλαιοποιήσει επιτυχώς τις τέσσερις μεγάλες, συστημικές της τράπεζες.
Ο γλυκομίλητος υπουργός Οικονομικών Ευκλείδης Τσακαλώτος προσπαθεί να δημιουργήσει ένα ιστορικό απόδοσης αποτελεσμάτων, ελπίζοντας σε μια συμφωνία για την αναδιάρθρωση και την παράταση του χρέους της Ελλάδας προς την ευρωζώνη μέχρι την άνοιξη και μια οικονομική άνοδο στο δεύτερο μισό του 2016.
Η οικονομία παραμένει ακίνητη, όμως δεν υπέστη τη μεγάλη πτώση που προέβλεπαν οι οικονομολόγοι λόγω των κεφαλαιακών ελέγχων. Πολύς κόσμος περίμενε το χειρότερο και έκρυψε μετρητά κάτω από στρώματα ή σε ξένους λογαριασμούς με πρόσβαση μέσω πιστωτικών καρτών, σύμφωνα με αξιωματούχους.
Ωστόσο, το εάν η σταδιακή πιστωτική και χρηματοπιστωτική σταθεροποίηση θα μετατραπεί σε μια βιώσιμη ανάκαμψη εξαρτάται από την εμπιστοσύνη, η όποια παραμένει σε έλλειψη.
Παρ’ ότι ο Κλάους Ρέγκλινγκ, επικεφαλής του ταμείου διάσωσης της ευρωζώνης, είπαν την περασμένη εβδομάδα πως «έχει επανέλθει και πάλι κάποια εμπιστοσύνη», οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης διατηρούν λίγη πίστη στην Ελλάδα ύστερα από την αναταραχή αυτής της χρονιάς, και την κρατούν με κοντό λουρί.
Το αίσθημα είναι αμοιβαίο. Η αντιπάθεια για τον γερμανό υπουργό Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος προσπάθησε να βγάλει την Ελλάδα από το ευρώ τον Ιούλιο, βράζει μόλις κάτω από την επιφάνεια στα υπουργικά γραφεία.
Σε ότι αφορά τη μεταναστευτική κρίση, επίσης, υπάρχει βαθιά δυσπιστία μεταξύ της Αθήνας και των ευρωπαίων εταίρων της, μερικοί εκ των οποίων παρουσίασαν την απειλή της αποβολής της Ελλάδας από την ανοιχτών συνόρων ζώνη του Σένγκεν για να την εξαναγκάσουν να δεχτεί τη βοήθεια της ΕΕ στη διαχείριση των συνόρων.
Οι έλληνες αισθάνονται πως έχουν επωμιστεί το μεγαλύτερο μέρος του βάρους των αφίξεων, με ελάχιστη οικονομική ή πρακτική στήριξη από την ΕΕ. Άλλες κυβερνήσεις κατηγορούν την Αθήνα πως απέτυχε να ελέγχει τα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ ή να καταγράψει τους μετανάστες προτού τους επιτρέψει να περάσουν προς τη βόρεια Ευρώπη.
Σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτό το μοναδικό χάσμα εμπιστοσύνης.
Η επιχειρηματική κοινότητα δεν εμπιστεύεται την κυβέρνηση λόγω των απρόβλεπτων φορολογικών αυξήσεων και της ρυθμιστικής αβεβαιότητας, και επειδή το κράτος χρωστά στον ιδιωτικό τομέα περίπου 6 δισεκατομμύρια ευρώ σε εκπρόθεσμες οφειλές.
Ο Τσίπρας απέστειλε έκκληση για ξένες επενδύσεις στην ελληνοαμερικανική επιχειρηματική συνεδρίαση στην Αθήνα την περασμένη εβδομάδα. Ωστόσο, η κυβέρνησή του παραμένει διστακτική με τις ιδιωτικοποιήσεις, όντας απρόθυμη να παραχωρήσει την ιδιοκτησία και τείνοντας προς την αντικαπιταλιστική ρητορική.
Επιπλέον, η Ελλάδα αποτρέπει τους επενδυτές παρουσιάζοντας τον εαυτό της ως συντετριμμένη από ένα ασήκωτο βουνό χρέους και θύμα ληστρικών πιστωτών, αντί για τόπο ευκαιριών για επιχειρήσεις.
«Πρέπει να έχεις ένα θετικό αφήγημα και να προωθήσεις την υπόθεση των επιχειρήσεων» είπε ο Τζον Μόραν, πρώην γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών της Ιρλανδίας, ο οποίος συνέβαλλε στην καθοδήγηση της παραδειγματικής ανάκαμψης του Δουβλίνου από το πρόγραμμα διάσωσής του από την ΕΕ και το ΔΝΤ.
Στο πολιτικό μέτωπο, τα τρία κεντρώα κόμματα της αντιπολίτευσης που στήριξαν τη συμφωνία διάσωσης στη Βουλή αρνούνται να βοηθήσουν την κυβέρνηση στο ευαίσθητο θέμα των μεταρρυθμίσεων των συντάξεων.
Καμία από τις δύο πλευρές δεν εμπιστεύεται τα κίνητρα της άλλης. Τα πρώην κυβερνώντα κόμματα – συνυπεύθυνα για το φορτωμένο με πελατειακές σχέσεις σύστημα της Ελλάδας – είναι εξαιρετικά πρόθυμα να αλλάξουν θέσεις με το αριστερό κόμμα του Τσίπρα, το οποίο πυροδοτούσε τη δημόσια οργή για τη λιτότητα και τις περικοπές των συντάξεων όταν το ίδιο βρισκόταν στην αντιπολίτευση.
Ο αναλυτής Νίκος Μαλκούτσης της οικονομικής συμβουλευτικής εταιρείας Macropolis υποστηρίζει πως υπάρχει επίσης έλλειψη εμπιστοσύνης ανάμεσα στον πραγματιστή Τσίπρα και το κόμμα του, ακόμη και μετά την ήττα των ακροαριστερών και την αποχώρησή τους από τον ΣΥΡΙΖΑ αυτό το καλοκαίρι.
Η πλειοψηφία της κυβερνητικής συμμαχίας έχει ήδη συρρικνωθεί στις τρεις έδρες, κάνοντας τον Τσίπρα ευάλωτο σε αποχωρήσεις όσων διαφωνούν με τις επικείμενες μεταρρυθμίσεις στο συνταξιοδοτικό, οι οποίες αναπόφευκτα θα συμπεριλάβουν χαμηλότερες επιδοτήσεις και υψηλότερες εισφορές, ή των βουλευτών που εκμεταλλεύονται τη θέση τους.
«Διακινδυνεύει την πλειοψηφία του πλήρως όταν φέρνει τις μεταρρυθμίσεις των συντάξεων και των φόρων στη Βουλή» λέει ο Μαλκούτσης, παρ’ ότι σημείωσε πως ο Τσίπρας μπορεί να καταφέρει να κερδίσει τις ψήφους των εννιά μελών της Ένωσης Κεντρώων για να συντηρήσει την κυβέρνησή του.
Ανώτερος κυβερνητικός αξιωματούχος, κοντά στον Τσίπρα, είπε πως είναι βέβαιος πως θα υπάρξει πλειοψηφία για τις «πολύ γενναίες επιλογές» της ενοποίησης των πολλαπλών, χρονίως υποχρηματοδοτούμενων ασφαλιστικών ταμείων.
Υπάρχει επίσης ελάχιστη εμπιστοσύνη μεταξύ της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, η οποία αποτελείται ως επί το πλείστος από ακαδημαϊκούς με ελάχιστη κυβερνητική πείρα, και την αποδυναμωμένη και αποθαρρυμένη δημόσια διοίκηση.
Δημόσιος υπάλληλος υποστηρίζει πως πολλοί υπουργοί φέρονται σαν ερασιτέχνες. Ο βοηθός του Τσίπρα ανταπάντησε πως ο ΣΥΡΙΖΑ, βρισκόμενος εκτός του κατεστημένου κύκλου, αντιμετωπίζει «όλα τα προβλήματα της ελληνικής γραφειοκρατίας… όμως μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον πολιτικό μας μοχλό πίεσης και την εντολή μας για να κινήσουμε τα πράγματα».
Ο κίνδυνος είναι πως ακόμη και αν οι υπουργοί τραβήξουν τους σωστούς μοχλούς, μπορεί να μη συμβεί τίποτα στο μηχανοστάσιο.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου