Μητροπολίτης Καλαβρύτων και Αιγιαλείας: "Είμαι ένα σκουπίδι"

Της Μαρίας Σεφέρου...

Χριστούγεννα έρχονται, κι ένιωσα την ανάγκη ν’ αφήσω για λίγο την πολιτική που ξηραίνει το πνεύμα και να γράψω κάτι που, ελπίζω, το τρέφει και το οικοδομεί. Βέβαια ο άνθρωπος έχει ανάγκη από πνευματική τροφή καθημερινά, κι όχι μόνο δυο φορές το χρόνο, Χριστούγεννα και Πάσχα. Ας μπω όμως στο θέμα για το οποίο πήρα το ερέθισμα από το προφίλ του Σεβ. Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, κ. Αμβροσίου, όπως είναι αναρτημένο στο προσωπικό του ιστολόγιο «ΣΤΟΧΑΖΟΜΑΙ και ΓΡΑΦΩ».
Πριν προχωρήσω, να σημειώσω ότι ανακάλυψα το εν λόγω ιστολόγιο μόλις προ μηνός και εντυπωσιάστηκα από τη μαχητική αρθρογραφία του κ. Αμβροσίου. Μάλιστα σε πολλά συμφωνώ μαζί του, παρόλη την αντίθεσή μου σε βασικά Ορθόδοξα δόγματα και την κριτική που έχω ασκήσει κατά καιρούς στην Εκκλησία μέσα από άρθρα και βιβλία μου. Με χαρά μου επίσης διαπίστωσα ότι η Μητρόπολη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας έχει να παρουσιάσει πλούσιο φιλανθρωπικό και ποιμαντικό έργο. Για όλα αυτά θέλω να συγχαρώ και δημόσια τον κ. Αμβρόσιο και να του ευχηθώ υγεία και φώτιση – αγαθά τα οποία άλλωστε όλοι χρειαζόμαστε, προφανώς και η γράφουσα.
Πάμε, λοιπόν, διότι “καθείς εφ’ ω ετάχθη”. Τι διάβασα στο προφίλ του Μητροπολίτη Κ. & Αι. που μου έδωσε το ερέθισμα να γράψω τούτες τις γραμμές; Παραθέτω χαρακτηριστικό απόσπασμα: «Θα ήθελα να γνωρίζετε μερικές αλήθειες. ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΑΓΙΟΣ! ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΑΝΑΜΑΡΤΗΤΟΣ! ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ ΑΛΑΘΗΤΟΣ! ΔΕΝ ΕΙΜΑΙ "κάποιόν τι"! ΑΛΛΑ ΤΙ ΕΙΜΑΙ, ΛΟΙΠΟΝ; Είμαι ένα σκουπίδι! Ένα σκουπίδι, όμως, μέσα στον οίκο του Κυρίου μας! 'Οχι απέξω! "Κύριε, Σοι μόνω αμαρτάνομεν, αλλά και Σοι μόνω λατρεύομεν!" κατά την ευχή της γονυκλισίας. Γι' αυτό και αγωνίζομαι. Γι' αυτό και ελπίζω! Ελπίζω στο έλεος και την ευσπλαχνία του Θεού.»

Διαφωνώ κάθετα με τη φράση, «είμαι ένα σκουπίδι», οποιαδήποτε ερμηνεία κι αν της δώσει κανείς, έστω και αλληγορική. Εάν ένας Μητροπολίτης, οσοδήποτε αμαρτωλός κι αν είναι, και δεν είμαι εγώ που θα κρίνω τον κ. Αμβρόσιο, αποκαλεί τον εαυτό του σκουπίδι, τότε όλοι οι άνθρωποι είμαστε ένα απέραντο σκουπιδαριό. Η διευκρίνιση «Ένα σκουπίδι, όμως, μέσα στον οίκο του Κυρίου μας» επιδεινώνει έτι περαιτέρω την ομολογία του ιεράρχη.
Αναρωτιέται ο καλοπροαίρετος αναζητητής της αλήθειας, “δηλαδή ο Θεός μαζεύει σκουπίδια μέσα στον ‘οίκο’ του;” Επιπλέον, ο Χριστός - κατά την πίστη της Ορθοδοξίας - αναθέτει σε ‘σκουπίδια’ να μετατρέπουν(!) τον άρτο και τον οίνο σε σώμα και αίμα του Κυρίου προς αγιασμό των πιστών; Πολλά είναι τα ‘φάουλ’ στο εν λόγω απόσπασμα, που κατά τ’ άλλα υποδηλώνει ομολογουμένως το ταπεινό πνεύμα του κ. Αμβροσίου, και δεν είμαι εγώ η οποία θα θέσω σε αμφισβήτηση την ειλικρίνειά του.
Ας δούμε όμως τι λέει η Αγία Γραφή για τον άνθρωπο. Είμαστε όντως ‘σκουπίδια’;
--«Τι είναι ο άνθρωπος, ώστε να τον θυμάσαι; Ή, ο γιος του ανθρώπου, ώστε να τον επισκέπτεσαι;
Εσύ, μάλιστα, τον έκανες λίγο πιο κατώτερο από τους αγγέλους, όμως με δόξα και τιμή τον στεφάνωσες.
Τον κατέστησες κυρίαρχο επάνω στα έργα των χεριών σου· όλα τα υπέταξες κάτω από τα πόδια του·» (Ψαλμοί 8: 4-6)
Ο ύμνος αυτός του προφητάνακτα Δαβίδ στο άνθρωπο δε χρειάζεται επεξήγηση. Το νόημά του είναι προφανές. Πάμε και σε άλλα:
--« Εγώ είπα, θεοί είσθε σεις και υιοί Υψίστου πάντες.» (Ψαλμοί 82:6)

Ο άνθρωπος, λοιπόν, είναι θεός εν δυνάμει, και αυτό το επιβεβαίωσε ο ίδιος ο Ιησούς στην Καινή Διαθήκη, λέγοντας:

--«Απεκρίθη προς αυτούς ο Ιησούς· Δεν είναι γεγραμμένον εν τω νόμω υμών, Εγώ είπα, θεοί είσθε;
Εάν εκείνους είπε θεούς, προς τους οποίους έγεινεν ο λόγος του Θεού, και δεν δύναται να αναιρεθεί η γραφή,
εκείνον, τον οποίον ο Πατήρ αγίασε και απέστειλε εις τον κόσμο, σεις λέγετε ότι βλασφημείς, διότι είπα, Υιός του Θεού είμαι;» (Κατά Ιωάννη 10:34-36)

Αυτά τα λίγα ως προς την ομολογία, «είμαι ένα σκουπίδι». Προφανώς ο Θεός δεν ευαρεστείται με τέτοιο αυτομηδενισμό τους πλάσματός του που δημιούργησε κατ’ εικόνα και ομοίωσή του. Πάμε τώρα στη διευκρίνιση «Ένα σκουπίδι, όμως, μέσα στον οίκο του Κυρίου μας! Όχι απέξω!»

Ποιος είναι ο “οίκος του Κυρίου”; Ο χώρος που εσωκλείεται από τα ντουβάρια μιας εκκλησίας; Αυτός είναι ο ναός του θεού; Εκεί κατοικεί ο Θεός; Προφανώς αυτό πιστεύουν οι Ορθόδοξοι χριστιανοί, γι’ αυτό σταυροκοπιούνται, μηχανικά συνήθως, όταν περνούν απ’ έξω από κάποια εκκλησία. Τι λέει όμως η Αγία Γραφή για το ναό του θεού;

--«Ερωτηθείς δε υπό των Φαρισαίων, πότε έρχεται η βασιλεία του Θεού, απεκρίθη προς αυτούς και είπε· Δεν έρχεται η βασιλεία του Θεού ούτως ώστε να παρατηρείται·
ουδέ θέλουσιν ειπεί· “Ιδού, εδώ είναι”, ή “Ιδού εκεί”· διότι ιδού, η βασιλεία του Θεού είναι εντός υμών.» (Κατά Λουκά, 17:21)

--«Δεν εξεύρετε ότι είσθε ναός Θεού και το Πνεύμα του Θεού κατοικεί εν υμίν;» ( Προς Κορινθίους Α´, 3:16)

--«Φεύγετε την πορνείαν. Παν αμάρτημα, το οποίον ήθελε πράξει ο άνθρωπος, είναι εκτός του σώματος· ο πορνεύων όμως αμαρτάνει εις το ίδιον αυτού σώμα.
Ή δεν εξεύρετε ότι το σώμα σας είναι ναός του Αγίου Πνεύματος του εν υμίν, το οποίον έχετε από Θεού, και δεν είσθε κύριοι εαυτών;» (Προς Κορινθίους Α´, 6:19)

--«Διότι σεις είσθε ναός Θεού ζώντος, καθώς είπεν ο Θεός ότι θέλω κατοικεί εν αυτοίς και περιπατεί, και θέλω είσθαι Θεός αυτών, και αυτοί θέλουσιν είσθαι λαός μου.» (Προς Κορινθίους Β´, 6:16)

Σαφέστατα, λοιπόν, η Αγία Γραφή μας λέει ότι το ανθρώπινο σώμα είναι ο ναός του Θεού. Εκεί ο Θεός εγκαθιστά τη βασιλεία του, δηλαδή το θεϊκής ουσίας πνεύμα (συνείδηση) του ανθρώπου που είναι «ο λύχνος του Κυρίου», σύμφωνα με άλλο εδάφιο της Αγίας Γραφής.

--«Λύχνος του Κυρίου είναι το πνεύμα του ανθρώπου, το οποίον διερευνά πάντα τα ενδόμυχα της καρδίας.» (Παροιμίες 20:27)

Θα κλείσω την ενότητα με τα μνημειώδη λόγια που απηύθυνε ο Απόστολος Παύλος στους Αθηναίους:
«Σταθείς δε ο Παύλος εν μέσω του Αρείου Πάγου, είπεν· Άνδρες Αθηναίοι, κατά πάντα σας βλέπω εις άκρον θεολάτρας.
Διότι ενώ διηρχόμην και ανεθεώρουν τα σεβάσματά σας, εύρον και βωμόν, εις τον οποίον είναι επιγεγραμμένον, Αγνώστω Θεώ. Εκείνον λοιπόν, τον οποίον αγνοούντες λατρεύετε, τούτον εγώ κηρύττω προς εσάς.
Ο Θεός, όστις έκαμε τον κόσμον και πάντα τα εν αυτώ, ούτος Κύριος ων του ουρανού και της γης, δεν κατοικεί εν χειροποιήτοις ναοίς,
ουδέ λατρεύεται υπό χειρών ανθρώπων ως έχων χρείαν τινός, επειδή αυτός δίδει εις πάντας ζωήν και πνοήν και τα πάντα·
και έκαμεν εξ ενός αίματος παν έθνος ανθρώπων, διά να κατοικώσιν εφ' όλου του προσώπου της γης, και διώρισε τους προδιατεταγμένους καιρούς και τα οροθέσια της κατοικίας αυτών,
διά να ζητώσι τον Κύριον, ίσως δυνηθώσι να ψηλαφήσωσιν αυτόν και να εύρωσιν, αν και δεν είναι μακράν από ενός εκάστου ημών.
Διότι εν αυτώ ζώμεν και κινούμεθα και υπάρχομεν, καθώς και τινές των ποιητών σας είπον· Διότι και γένος είμεθα τούτου.
Γένος λοιπόν όντες του Θεού, δεν πρέπει να νομίζωμεν τον Θεόν ότι είναι όμοιος με χρυσόν ή άργυρον ή λίθον, κεχαραγμένα διά τέχνης και επινόησης ανθρώπου.» (Πράξεις των Αποστόλων, 17: 22-29)

Κατόπιν όλων αυτών, και άλλων που παρέλειψα χάρη συντομίας, νομιμοποιούμαστε να θεωρούμε τους εαυτούς μας σκουπίδια, και να εκλαμβάνουμε τα χειροποίητα κτίσματα ως «ναούς του Θεού»; Δώστε μόνοι σας την απάντηση. Εμένα πάντως δε θα με απασχολούσε να σχολιάσω το προφίλ ενός ιεράρχη, ή το πού πιστεύουν οι χριστιανοί ότι κατοικεί ο Θεός, εάν αυτό δε συνεπαγόταν μια νοοτροπία κακομοιριάς και επαιτείας απέναντι του Θεού-αφέντη, μια ηττοπάθεια και άγνοια της πνευματικής διάστασής μας και του υψηλού προορισμού που έχουμε εδώ στη γη. Και αυτός ο προορισμός δεν είναι άλλος παρά ν' αφήσουμε το θεό μέσα μας να εκφραστεί και να περιδιαβεί τη γη ελευθερώνοντας και μεταμορφώνοντας τους δέσμιους εκείνους που λόγω άγνοιας επέλεξαν να φιμώσουν το θεό μέσα τους και να γίνουν δούλοι των ενστίκτων και των παθών τους. Και για να κάνει αυτό ο θεός χρειάζεται ένα πήλινο όχημα, το ανθρώπινο σώμα που είναι ο ναός Του.

Όταν οι Χριστιανοί εμπεδώσουν τις αλήθειες αυτές, τότε θα βγουν από το λεξιλόγιό τους οι λέξεις δούλος και υπηρέτης. Διότι ο Θεός δεν έχει ανάγκη ούτε από δούλους ούτε από υπηρέτες. Εκείνο που έχει ανάγκη είναι συνεργάτες.

--«Διότι του Θεού είμεθα συνεργοί· σεις είσθε του Θεού αγρός, του Θεού οικοδομή.» (Προς Κορινθίους Α, 3:9)

Κι αυτό σε απάντηση άλλης παραγράφου από το προφίλ του μητροπολίτη κ. Αμβροσίου, η οποία λέει τα εξής: «Αυτόν υπηρέτησα εκ νεανικής ηλικίας και τον υπηρετώ. Με όσα λάθη και με όσες ατέλειες έχω. Με καθαρή καρδιά και με ανυστερόβουλη πρόθεση! Προσεύχεσθε, λοιπόν, και για μένα.»

Ευχαρίστως να προσευχηθούμε, Σεβασμιότατε, αλλά η προσευχή μπορεί να είναι αποτελεσματική μόνο όταν κατανοηθεί ως απελευθέρωση και διάχυση πνευματικής ενέργειας που εκπηγάζει από το ίδιο το πνεύμα του ανθρώπου μέσω της αγάπης, και όχι ως παράκληση προς ένα Θεό δήθεν χωριστό από μας, κάπου εκεί πάνω, που απαιτεί ολονύχτιες παρακλήσεις και γονυκλισίες για να καμφθεί η δήθεν σκληρότητά του και να ελεήσει εσάς, εμένα, ή τους άλλους.
Άλλωστε, ποιος θνητός πατέρας θα υποχρέωνε το παιδί του να γίνει ένας θλιβερός επαίτης για να τον καταφέρει να του παράσχει τα αυτονόητα; Φοβάμαι ότι αυτή η λανθασμένη αντίληψη της Ορθοδοξίας περί θεού έχει ντύσει τους λειτουργούς της στα μαύρα και έχει κάνει έναν ολόκληρο λαό να σέρνεται στην κακομοιριά, τη μοιρολατρία και την επαιτεία. Για σκεφτείτε το λιγάκι κι εσείς… Μήπως πρέπει ν’ αναζητήσουμε τη ρίζα της κακοδαιμονίας μας και στην Ορθόδοξη κοσμοθεωρία;
Τέλος θέλω να ευχαριστήσω το Σεβασμιότατο για την ευκαιρία που μου έδωσε μέσα από το προφίλ του να διατυπώσω, καλοπροαίρετα πάντα, τις σκέψεις μου στο καίριο αυτό πνευματικό θέμα. Επαναλαμβάνω, καθείς εφ’ ω ετάχθη…

seferou.blogspot