Η Ελλάδα απέναντι στον λαϊκισμό

Του Χάρη Παυλίδη

Απομένουν μόλις λίγα εικοσιτετράωρα πριν αφήσουμε πίσω μας μια δύσκολη χρονιά για να πάμε να συναντήσουμε μια πιο δύσκολη, αλλά επιπλέον και επικίνδυνη χρονιά. Γιατί, το 2011 θα δοκιμάσει τις αντοχές μας σε πολλά επίπεδα πέραν του οικονομικού, το οποίο είναι σοβαρό και καθοριστικό για τη συνέχεια, αλλά θα τολμούσα να πω ότι λειτουργεί και αποπροσανατολιστικά σε σχέση και με άλλα σοβαρά θέματα, όπως το εθνικό το πολιτικό και το κοινωνικό.

Η χρονιά που φεύγει δεν ήταν παρά ένα «τεστ» προσαρμογής σ’ ένα πλαίσιο που έρχεται να ανατρέψει αρχές και αξίες πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Δημοκρατία και ο πολιτισμός. Έρχεται να ανατρέψει την οικουμενικότητα του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης και να οδηγήσει την Ελλάδα και την Ευρώπη σε μια μορφή εθνικιστικής ψύχωσης.

Είναι εμφανές ότι σταδιακά αναβιώνουν οι εθνικισμοί και οι φυλετικές διακρίσεις ως αποτέλεσμα της κρίσης που διέρχεται το οικονομικό μοντέλο ανάπτυξης. Αναβιώνει ο θρησκευτικός φανατισμός και βρίσκεται σε εξέλιξη μια επιχείρηση απαξίωσης του έθνους- κράτους που χτίστηκε στη βάση της διαφορετικότητας και ενός κοσμικού κοινωνικού συμβολαίου. Σε όλη την Ευρώπη οι λαοί προσπαθούν να βρουν απάντηση στη φτώχεια μέσα από φυλετικά και θρησκευτικά στερεότυπα. Ένας «σύγχρονος» σκοταδισμός βρίσκει ολοένα και περισσότερο έδαφος να αναπτυχθεί εκμεταλλευόμενος την οικονομική κρίση που ισοπεδώνει το κοινωνικό δίχτυ προστασίας που υφάνθηκε μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.

Οι πολιτικές ηγεσίες θα πρέπει να αλλάξουν προσανατολισμό, να «πολιτικοποιήσουν» και να θέσουν υπό τον έλεγχό τους  τους μηχανισμούς των αγορών, αν πραγματικά επιθυμούν να αναχαιτίσουν το κύμα επιστροφής στα άκρα. Αν συνεχίσουν να λειτουργούν ως εντολείς των τραπεζών είναι βέβαιο ότι θα δώσουν χώρο για να εισχωρήσουν στη κοινωνία και να γίνουν συνομιλητές της, ακραίες ποπουλίστικες απόψεις, που είναι βέβαιο ότι θα «ακουστούν» και αργά ή γρήγορα θα υιοθετηθούν.

Ο κίνδυνος να περάσουμε από το έθνος-κράτος στο εθνικό κράτος, από το σεβασμό της διαφορετικότητας σε μια «εθνική ηθική» γραμμή, και από την οικουμενικότητα στον εγωκεντρισμό, είναι υπαρκτός. Χρειαζόμαστε οι πολιτικοί ηγέτες να δώσουν επειγόντως μια απάντηση σε όλα αυτά. Μια απάντηση που δεν θα εξαντλείται σε ρητορικές που δεν πείθουν ούτε καν τα οργανωμένα στελέχη των κομμάτων τους. Να απαντήσουν με εθνική εξωστρέφεια, πολιτικό ρεαλισμό, και κοινωνική ευαισθησία. Κυρίως με σοβαρότητα και συναίσθηση της ευθύνης τους.

Η Ελλάδα βρίσκεται σε αδιέξοδο όπως και η Ευρώπη. Αν όλοι δεν αντιληφθούμε αυτή την πραγματικότητα είναι βέβαιο ότι το κόστος δεν θα είναι μόνο οικονομικό. Η Δημοκρατία θα παραδοθεί στον λαϊκισμό της Άκρας Αριστεράς, της Άκρας Δεξιάς, των Μητροπολιτών και των τραπεζιτών. Αυτό θέλουμε;