"Ελπίδα των Ρωμιών για τις περιουσίες τους στην Πόλη"

Ευρύτατη δημοσιότητα δίνει ο τουρκικός Τύπος στο δημοσίευμα της "Μακεδονίας" της Κυριακής για τις προσπάθειες δικηγόρου να εντοπίσει Έλληνες της Κωνσταντινούπολης, οι περιουσίες των οποίων δημεύθηκαν και πουλήθηκαν από το τουρκικό κράτους.
Όπλο του δικηγόρου Δημήτρη Γκελντή στην έρευνά του αυτή είναι ένας τηλεφωνικός κατάλογος της Κωνσταντινούπολης του 1955.

Δύο από τις μεγαλύτερες τουρκικές εφημερίδες, η "Ραντικάλ" και η "Χουριέτ", παρουσιάζουν το ρεπορτάζ του συντάκτη της "Μακεδονίας" Κώστα Καντούρη, ενώ τα δημοσιεύματα αυτά αναπαράγονται μέσω διαδικτύου και από πολλά τουρκικά ενημερωτικά σάιτ και μπλογκ.
Η “Ραντικάλ” έχει τίτλο “Η ελπίδα των Ρωμιών στον κατάλογο του 1955”, ενώ η “Χουριέτ” αναφέρει ότι “Ο δικηγόρος που ψαρεύει περιουσίες Ρωμιών με βάση τηλεφωνικό κατάλογο του 1955 θα επιδείξει στοιχεία”.

Οι εφημερίδες δημοσιεύουν φωτογραφία κιτρινισμένου τηλεφωνικού καταλόγου του 1955, της εποχής δηλαδή που στην Κωνσταντινούπολη υπήρχε ανθούσα ελληνική κοινότητα άνω των 120.000 κατοίκων.

Ως γνωστόν, ο αποδεκατισμός της κοινότητας άρχισε με το μεγάλο πογκρόμ της 5ης και 6ης Σεπτεμβρίου 1955, ενώ από τη δεκαετία του 1940 ακόμη το τουρκικό κράτος είχε θεσπίσει νομοθεσία, η οποία σε μεγάλο βαθμό έπληττε το δικαίωμα κυριότητας των Ελλήνων επί των ακινήτων τους.

• Περισσότερα από 12.000 ακίνητα

Όπως πρώτη ανέφερε η “ΜτΚ” και αναπαράγει ο τουρκικός Τύπος, τα στοιχεία του τηλεφωνικού καταλόγου του 1955 μελετώνται και σταχυολογούνται, προκειμένου να εντοπιστούν ελληνικά ακίνητα που κατασχέθηκαν από το τουρκικό κράτος.

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την υπόθεση Φωκά, με την οποία δικαίωσε δύο αδέλφια στη διεκδίκηση της περιουσίας της αδερφής τους, αξίας 12.000.000 ευρώ, άνοιξε το δρόμο για να κινηθούν παρόμοιες διαδικασίες για διεκδικήσεις Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης που έχασαν τις περιουσίες τους, οι οποίες υπολογίζονται σε συνολικά 12.000 ακίνητα. Μιλώντας στη “ΜτΚ” ο δικηγόρος των αδελφών Φωκά Δημήτρης Γκελντής ανέφερε ότι είναι μεγάλο το ενδιαφέρον από ομογενείς που πλέον βρίσκονται διασκορπισμένοι σε όλο τον κόσμο, αλλά, όπως τόνισε, “η δουλειά έχει πολύ δρόμο”.

Επί οκτώ χρόνια ο κ. Γκελντής εξάντλησε όλα τα ένδικα μέσα ενώπιον της τουρκικής και της ευρωπαϊκής δικαιοσύνης μέχρι τη δικαίωση των δύο αδελφών. Ο κ. Γκελντής επέστρεψε πρόσφατα από την Κωνσταντινούπολη, έχοντας στα χέρια του το συγκεκριμένο τηλεφωνικό κατάλογο.

“Είναι μια καλή αρχή”, είπε υπογραμμίζοντας πως στον κατάλογο αυτό υπάρχουν 300.000 ελληνικά ονόματα και οι δρόμοι όπου έμεναν την περίοδο εκείνη, πριν από το πογκρόμ των Σεπτεμβριανών εναντίον των Ελλήνων της Πόλης. “Ένα πρόβλημα είναι πως οι περισσότεροι δρόμοι έχουν αλλάξει ονομασίες, ωστόσο θα το ξεπεράσουμε με τις μαρτυρίες που υπάρχουν για τα παλιά ονόματά τους”, επισήμανε.

Ο κ. Γκελντής συνεργάζεται στην έρευνά του με τον τούρκο συνάδελφό του Οκάν Χεμσινλίογλου, υπογραμμίζει όμως ότι “οι τουρκικές υπηρεσίες απαγορεύουν ακόμη και σε Τούρκους να κάνουν έρευνες σε κτηματολόγια και υποθηκοφυλακεία όταν αφορούν τις ελληνικές περιουσίες”.

• Η απόφαση που άνοιξε το δρόμο

Ο τουρκικός Τύπος αναφέρεται εκτεταμένα στην υπόθεση Φωκά, η επιτυχής έκβαση της οποίας ανοίγει το δρόμο και για άλλους Έλληνες που έχασαν τα ακίνητά τους. Η διεκδίκηση της περιουσίας της Πολυξένης Φωκά-Πιστικά άρχισε μετά το θάνατό της, τον Απρίλιο του 2000, από τους δύο αδελφούς της, που ζουν στην Ελλάδα, οι οποίοι έμειναν μοναδικοί της κληρονόμοι.

Τα τουρκικά δικαστήρια, επικαλούμενα μυστικά διατάγματα του 1964, τα οποία ανέφεραν πως “η αρχή της αμοιβαιότητας δεν εφαρμόζεται με την Ελλάδα”, απέρριψαν τις αιτήσεις των δύο αδελφών, παρότι προηγουμένως τους απέδωσαν την κινητή περιουσία της αδελφής τους.

Το 2002 οι αδελφοί Φωκά προσέφυγαν στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, το οποίο το Σεπτέμβριο με απόφασή του απέρριψε τους ισχυρισμούς του τουρκικού κράτους και δέχθηκε ότι η δήμευση της περιουσίας αποτελεί παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η απόφαση ελήφθη ομόφωνα με τις ψήφους και των επτά δικαστών της σύνθεσης, μεταξύ των οποίων και μία Τουρκάλα.

Στην προσφυγή τους οι αδελφοί Φωκά διεκδικούν ποσό 19.100.000 ευρώ, τα οποία αποτελούν την αξία της ακίνητης περιουσίας, τα διαφυγόντα κέρδη των προηγούμενων χρόνων και την ηθική βλάβη τους. Με την απόφασή του το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καλεί το τουρκικό δημόσιο να τακτοποιήσει οικονομικά την υπόθεση μέσα σε διάστημα έξι μηνών.

omogeneia