Όλοι οι άνθρωποι είναι έξυπνοι ή –για να το θέσω καλύτερα– κανένας άνθρωπος δεν είναι χαζός. Σίγουρα, υπάρχουν κάποιοι που φαίνονται να υπερτερούν, όμως αυτό οφείλεται στην καλλιέργεια ορισμένων δεξιοτήτων. Συνήθως, ο έξυπνος έχει χαρακτηριστικά όπως ο εμπεριστατωμένος τρόπος σκέψης, η ευφράδεια λόγου, η μεγάλη ταχύτητα στις απαντήσεις, το χιούμορ και τέλος –και το πιο ανούσιο και τυπικό– οι ψηλοί βαθμοί και τα πτυχία. Ο χαζός θεωρείται αυτός που δε στροφάρει γρήγορα.
Δε με καλύπτουν αυτά τα χαρακτηριστικά ούτε στο ελάχιστο. Είμαι σίγουρος ότι έχεις γνωρίσει αρκετούς ανθρώπους κι έχεις μπει στη διαδικασία να τους κατατάξεις σε μία απ’ τις δύο κατηγορίες. Μια συζήτηση, μια έξοδος ή μια αντίδραση, φτάνει για να βγάλεις το πόρισμά σου; Δε νομίζω. Χρειάζεται χρόνος για να καταλάβεις τι άνθρωπο έχεις απέναντί σου, με ποιον έχεις να κάνεις, πριν τον καταδικάσεις. Περιμένεις να τσεκάρεις τα λεγόμενά του και τη συμπεριφορά του.
Έτσι, σε κάθε συζήτηση προσπαθούμε να φανούμε έξυπνοι με σκοπό να κερδίσουμε τη νοητική διαμάχη, που λέγεται επικοινωνία. Δε θέλουμε να μας πουν ανόητους, προς Θεού. Θα παρατάξουμε όλα μας τα όπλα στη σειρά, βομβαρδίζοντας το μυαλό του άλλου με διανοουμενίστικες αηδίες.
Μιλάμε πολύ και συνέχεια, στην προσπάθειά μας να πείσουμε τον συνομιλητή μας για την απαράμιλλη ευφυΐα μας. Έχουμε άποψη για όλα και πρέπει να είναι σωστή. Ο έξυπνος είναι ο συνειδητοποιημένος, ο οποίος χωρίς πολλά λόγια και κόπο θα εκφράσει την άποψή του.
Έχεις παρατηρήσει στην παρέα σου τον τύπο που κάθεται στην άκρη του τραπεζιού με τα χέρια σταυρωμένα χωρίς να βγάζει άχνα; Αυτός ναι, είναι ο συνειδητοποιημένος. Χωρίς εκνευριστικές φωνές και προσβλητικές χειρονομίες, θα συμμετέχει στη συζήτηση όταν νιώσει ότι ήρθε η ώρα του.
Δε φοβάται να πει πως δεν ξέρει, ίσα-ίσα που θα το απολαύσει. Αυτόν θεωρείς χαζό, τον τελευταίο τροχό της αμάξης. Όμως, υπάρχει λόγος πίσω απ’ αυτήν τη στάση του. Από τη μία, δεν επιθυμεί να ξεφτιλιστεί με βαρυσήμαντες δηλώσεις κι από την άλλη θέλει να δει για πόσο ακόμα θα ξεφτιλίζονται οι υπόλοιποι.
Ο έξυπνος που παριστάνει τον χαζό παρατηρεί τους χαζούς που κάνουν τους έξυπνους. Η αγαπημένη μου ειρωνεία. Αποτελεί έναν αλάνθαστο τρόπο αντιμετώπισης, ο οποίος βέβαια απαιτεί μεγάλα αποθέματα υπομονής κι αντοχής στη βλακεία και τη στραβοκεφαλιά.
Μπορεί όντως να μη γνωρίζει ή να μην έχει άποψη, αλλά πάντα φροντίζει να μη μένει εκτεθειμένος. Κάθε του κουβέντα έχει υπόσταση και βασίζεται σε ακλόνητα επιχειρήματα. Ξέρει ότι δεν υπάρχει λόγος να σπαταλήσει χρόνο και σάλιο σε ανούσια ζητήματα.
Είναι προτέρημα να μπορείς παριστάνεις τον χαζό. Αναγκάζει τους υπόλοιπους να φανερώσουν τις πραγματικές προθέσεις τους. Ουσιαστικά, η σχέση μεταξύ έξυπνου και χαζού είναι σχέση εξουσίας. «Για να καταλάβεις το ποιόν ενός ανθρώπου, χρειάζεται να δεις πώς συμπεριφέρεται στους κατώτερούς του», μου είχε πει κάποτε ο πατέρας μου. Έτσι κι εδώ. Ο έξυπνος πιστεύει πως έχει το πάνω χέρι σε αυτήν τη μορφή σχέσης. Το θέμα είναι αν και κατά πόσο θα το εκμεταλλευτεί. Ο ανασφαλής θα το εκμεταλλευτεί στο έπακρον, για να ισχυροποιήσει τη θέση του ενώ ο συνειδητοποιημένος δεν έλκεται από αυτήν την εξουσία.
Στο δικό μου το μυαλό, ο έξυπνος μπορεί να παραδεχθεί ότι είναι χαζός ενώ ο χαζός ποτέ. Αυτός είναι ο μοναδικός ορισμός που μπορώ να δώσω. Ο χαζός πιστεύει ακράδαντα στην ανωτερότητά του και παλεύει μέρα με τη μέρα για να την αποδείξει. Όσο κάποιος πιστεύει ότι είναι καλύτερος απ’ τους υπόλοιπους, θα παραμένει για μια ζωή μια φτωχή μετριότητα.
Επιλέγει να κρίνει τους άλλους παρά τον εαυτό του επειδή φοβάται την αυτοκριτική. Ο κάθε άνθρωπος είναι μία κουκκίδα σε ένα ολόκληρο ψηφιδωτό άρα η αλαζονεία δεν πρέπει να υφίσταται. Το μοναδικό κατόρθωμά της είναι να μας κρατάει πίσω.
Είναι ανώφελο να μπαίνουμε στη διαδικασία να χαρακτηρίζουμε έτσι τους ανθρώπους, γιατί ταυτόχρονα αρχίζουμε και μία διαδικασία σύγκρισης. Όλοι οι άνθρωποι είναι διαφορετικοί και ξεχωρίζουν με τον τρόπο που οι ίδιοι επιλέγουν. Το διαφορετικό δεν είναι λάθος, το να το απορρίψεις χωρίς να το επεξεργαστείς είναι.
Να είναι τιμή σου να σε αποκαλούν χαζό, άνθρωποι που αυτοχειροτονήθηκαν έξυπνοι.
0 comments:
Δημοσίευση σχολίου